Zo’n handeling waar weinig feitelijks over bekend is van zo’n belangrijke man vormt een boeiende bron voor speculaties. Het is op zichzelf niet verkeerd bijval te zoeken in het gevecht tegen onrecht. Maar zodra er omstreden ethische kwesties aan de orde zijn, springen progressieve tegenstanders van Bush ogenblikkelijk op de ketting. Democratie of niet: zij grijpen elke gelegenheid aan om -in hun ogen conservatieve- leefregels af laten te schaffen of te voorkomen.

Bush zou Johannes Paulus II expliciet hebben gevraagd de Amerikaanse bisschoppen aan te sporen krachtiger stelling te nemen tegen abortus, de homoseksuele praxis en dergelijke. En nu heet het dat hij de rooms-katholieke geestelijken voor zijn karretje wil spannen. Die conclusie gaat tamelijk ver. Zouden de huidige lawaaimakers zich net zo boos maken als Bush bij de paus had bepleit zich soepeler op te stellen terzake van het homohuwelijk en abortus?

De president mag niet via de paus de bisschoppen in zijn land manipuleren, vindt een progressieve rooms-katholieke organisatie. Is manipuleren in dit verband een correct woord? De paus meet zichzelf de functie van de apostel Petrus aan. Als zodanig heeft hij zeggenschap over de hele kerkelijke hiërarchie. Wie rooms-katholiek is, wordt geacht dat te beamen. Dan is het toch niet verkeerd om het in rooms-katholieke kring bevoegd gezag aan te spreken op heikele kwesties?

Geen journalist of omstander weet precies welke woorden Bush heeft gebruikt. De hamvraag is of het hem werkelijk om die ethische kwesties ging. Op dat punt laait het vuur van de geruchten op. Menigeen meent dat de man uit het Witte Huis uit is op stemmenwinst. Juist de rooms-katholieke kiezers heeft hij hard nodig. Als dat waar is, verdient zijn hulpvraag afkeuring. Wie is echter in staat om de diepste schuilhoeken van een presidentieel hart te doorgronden? Het is trouwens op z’n minst bedenkelijk als een protestant de paus denkt te kunnen inschakelen voor z’n carrière.

Toch kan er op zich weinig tegen zijn dat Bush zich bij het zoeken naar stemmen specifiek op de meer behoudende protestantse kerken in de VS richt. Ook dat bericht circuleert. Kamerleden uit de bevindelijk gereformeerde hoek in Nederland mogen ook hun best doen om kiezers uit hun eigen achterban te behouden of te trekken. Daar is niets mis mee.

Het gaat evenwel verkeerd als iemand daarbij de bestaande regelgeving overtreedt. In dat opzicht lijkt Bush geen schone handen te hebben. Als een Amerikaanse kerk haar leden oproept om een bepaalde kandidaat te stemmen en zijn campagnes intensief steunt, loopt zij kans haar belastingvrije status te verliezen. Het ziet ernaar uit dat Bush die bepalingen probeert te ontduiken.

Een van de tegenspelers van de paus, Calvijn, heeft de verkiezing van staatslieden getypeerd als een „gewijde” en „heilige” handeling. Met vuur roemt hij de mogelijkheid daartoe -dat was in die tijd bepaald niet conservatief- als „wonderlijke gave van God.” Het heet een „gave van onschatbare waarde” om „richteren en overheidspersonen te (mogen) kiezen.” Maar dan moeten mensen in het proces van stemmen winnen -dat geldt ook voor een Amerikaanse president- niets voor God hoeven te verbergen. Waar dat het geval blijkt, is de zegen verspeeld.