Dat stelt dr. A. Dahan van het Leids Universitair Medisch Centrum. Zaterdag houdt hij een symposium over dit fenomeen, dat „awareness” (bewustzijn) wordt genoemd. Als dit een patiënt overkomt, verstaat hij of zij bijvoorbeeld gesprekken van operatiekamerpersoneel, ervaart de patiënt wat de chirurg doet, voelt soms ook pijn, is bang en voelt zich hulpeloos. Sommige patiënten houden er ernstige psychische problemen aan over.

Er bestaat inmiddels een apparaat waarmee de ’diepte’ van de narcose tijdens de operatie in de gaten gehouden kan worden. Deze zogeheten BIS-monitor registreert de hersenactiviteit, zodat de anesthesist kan ingrijpen als de patiënt tijdens de operatie bij bewustzijn dreigt te komen.

Uit een onlangs in vakblad The Lancet gepubliceerd onderzoek blijkt dat de kans op een ontwaken tijdens de operatie met dit apparaat aanzienlijk afneemt. Van de 1225 patiënten die op deze wijze in de gaten werden gehouden, bleken er twee de operatie bewust meegemaakt te hebben. In de groep van 1238 die op de klassieke wijze werd gecontroleerd, waren dat er elf. Met de monitor neemt de kans op ’ontwaken’ met ruim 80 procent af, legde Dr. Dahan uit. Hij werkt er al jaren mee. „Binnenkort hebben wij als eerste ziekenhuis in Nederland op alle twintig operatiekamers zo’n apparaat staan.”

Voor hem is evenwel het voorkomen van ontwaken niet de belangrijkste reden om met het apparaat te werken. Het gaat hem om de verbeterde kwaliteit van de zorg voor de patiënt. Door patiënten continu in de gaten te houden, hoeft er ook geen te hoge medicatie te zijn. Iets wat volgens hem nu nog te vaak gebeurt. „Ik schat dat 15 tot 20 procent van de anesthesiologen te veel anesthetica toedient. Dat kan met dit apparaat beduidend minder.”