Zes jachtvliegtuigen zijn donderdag vanuit Nederland vertrokken om deel te nemen aan de gewapende strijd van de internationale coalitie tegen Islamitische Staat. De zes F-16’s (waarvan twee reserve) opereren vanaf de luchtmachtbasis Azrak in Jordanië.

Nederland is eerder met de Air Task Force Middle-East (ATF-ME) actief geweest boven Irak en Oost-Syrië. De luchtmacht heeft van oktober 2014 tot juli 2016 meer dan 2000 bommen gegooid op IS. De F-16’s moesten vervolgens naar Nederland terugkeren, omdat de piloten ook hoognodig andere vaardigheden moesten oefenen, zoals trainingen in luchtgevechten. België nam de klus anderhalf jaar geleden over.

De Koninklijke Luchtmacht heeft de missie –met 150 militairen– nu weer overgenomen van de Belgen. Minister Bijleveld van Defensie en luchtmachtcommandant Dennis Luyt waren vrijdag in Jordanië bij de eerste operationele vlucht vanaf de vliegbasis Azrak.

„IS is bijna verslagen, maar de strijd is nog niet voorbij”, verklaarde Bijleveld. „De dreiging en ideologie van IS zijn nog niet verdwenen.” Irak heeft volgens haar hulp nodig om heroverd gebied te stabiliseren en de terugkeer van IS op die plekken te voorkomen.

Bijleveld wijst erop dat alleen met militaire inzet de strijd tegen IS niet te winnen is. „Het is van groot belang dat we ons ook blijven richten op het stoppen van de stroom buitenlandse strijders, het aanpakken van inkomstenbronnen van IS en het ontkrachten van de IS-ideologie.”

Bommen gooien

Volgens luitenant-generaal Luyt, de hoogste baas van de Koninklijke Luchtmacht, verloopt de inzet van zijn F-16’s nu anders. Bij de vorige missie ging het om geplande doelen, zoals hoofdkwartieren van IS, opslagplaatsen en munitiedepots. „Ons optreden verschuift nu naar de ondersteuning van grondtroepen en het vergaren van informatie”, aldus Luyt.

Massaal bommen vanuit de lucht op IS-strijders afwerpen, is er daarom vooralsnog waarschijnlijk niet meer bij. De verwachting is dat de toestellen minder actief zullen zijn dan destijds, omdat het terreurleger in het grootste deel van Irak en Syrië is teruggedrongen.

Zo’n 98 procent van het door de islamitische terreurgroep uitgeroepen kalifaat is heroverd, verklaarde luitenant-generaal Paul Funk eerder deze week. De hoge Amerikaanse militair geeft leiding aan operatie Inherent Resolve, de codenaam voor het militaire optreden van de VS en hun bondgenoten tegen IS.

Afschrikking

Irak en de coalitiestrijdkrachten leunen volgens minister Bijleveld nog zwaar op ondersteuning vanuit de lucht en jachtvliegtuigen hebben daarbij een afschrikwekkende functie. „We moeten er als coalitie echt voor waken te vroeg te vertrekken uit Irak”, waarschuwde ze in Jordanië.

Nederland doet sinds 2014 mee aan de strijd tegen IS. In Irak trainen ongeveer 150 instructeurs Iraakse veiligheidstroepen en Koerdische Peshmerga-strijders. Eind vorig jaar kwam er groen licht voor de verlenging van de Nederlandse deelname in de strijd tegen IS.

Inzet van de paar Nederlandse F-16’s tegen IS is militair gezien niet puur noodzakelijk. Ons land draagt hiermee echter wel weer zijn steentje bij aan de internationale coalitie. Ook niet onbelangrijk.