Mangold komt uit Zuid-Duitsland, uit de omgeving van Stuttgart, en studeerde theologie aan de Evangelische Theologische Faculteit (ETF) te Leuven. Voor zijn afstudeerscriptie onderzocht hij het werkverbond in de theologie van Salomon van Til (1643-1713). Vrijdag kreeg hij voor dat onderzoek, tijdens een ontmoeting van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond met de hervormde studenten theologie, de Prof. dr. S. van der Lindeprijs toegekend. Prof. dr. W. Balke, die de prijs uitreikte, zei bij die gelegenheid dat het gaat om een doorwrochte studie die een bijdrage levert aan het onderzoek naar de gereformeerde zeventiende-eeuwse theologie.

Mangold zei dat hij zich de Nederlandse taal tijdens de studie zelfstandig aangeleerd heeft, zij het met hulp van zijn vrouw Annelies. Samen wonen ze in Lier, in de omgeving van Antwerpen. Mangold is verbonden aan de ETF te Leuven, gedeeltelijk voor het doen van vervolgonderzoek naar de theologie van Salomon van Til, waarop hij wil promoveren.

Wijlen prof. dr. W. J. van Asselt, die in Leuven lesgaf, was geïnteresseerd in de gereformeerde orthodoxie in de zeventiende eeuw en stimuleerde hem onderzoek te doen naar de gedachten van Van Til over het werkverbond. Het onderwerp boeide Mangold zo dat hij besloot ermee door te gaan. Zijn begeleider is prof. dr. Andreas J. Beck.

Salomon van Til was een gereformeerd theoloog en professor in de theologie te Leiden. Hij schreef diverse Bijbelcommentaren, een handboek homiletiek (predikkunde) en een dogmatisch werk. Mangold was vooral geïnteresseerd in het laatste. „Van Til behoorde bij de coccejaanse richting in de gereformeerde kerk van die tijd”, zegt hij. „Die stond erom bekend dat ze veel nadruk legde op het verbond. Daarbij kwam niet alleen het genadeverbond aan de orde, maar ook het werkverbond. Het werkverbond beschrijft de verhouding tussen God en de mens vóór de zondeval. Een van de theologische vragen is in hoeverre daarbij sprake was van een ‘contract’ tussen God en de mens, waarbij Gods genade ten koste gaat van de menselijke verdienste.”

De opstelling van Van Til en andere gereformeerde theologen uit die tijd zou hebben gezorgd voor wetticisme in de gereformeerde theologie. „Ook zou er in hun denken sprake zijn geweest van een dualisme tussen natuur en genade. Daarop heb ik mijn onderzoek gericht.”

Wat kwam eruit?

„Het blijkt dat het in het verleden geschort heeft aan goed bronnenonderzoek en dat de conclusies van vroegere onderzoeken tekortschieten. Het zit complexer in elkaar dan men dacht.

Op grond van het vroegere onderzoek meende men dat Salomon van Til en andere gereformeerde theologen afweken van de genadetheologie van Calvijn. Mijn conclusie is dat Van Til sommige zaken wel anders verwoordde, ook omdat er in zijn tijd andere thema’s speelden, maar dat zijn opvattingen in lijn zijn met Calvijns theologie. Calvijn heeft zich niet zo uitgelaten over het werkverbond, maar zijn mening is door Van Til wel verwoord. Ik denk dat de gereformeerde scholastieke theologie in de zeventiende eeuw meer continuïteit met de Reformatie vertoont dan gedacht is.”