Tot die conclusie komt de Raad voor de Transportveiligheid in een woensdag gepubliceerd rapport over een gaslek in Groningen op 27 maart vorig jaar. Volgens het rapport weet netwerkbeheerder Essent Netwerk Noord onvoldoende van de risico’s van zijn eigen gasnetwerk. Het zogeheten netwerkbeheerssysteem is niet goed ontwikkeld en er worden afsluiters gebruikt die niet meer zijn toegestaan.

Essent bestrijdt de conclusie van de raad dat het netwerkbeheerssysteem ontoereikend is. „Onze netwerken zijn veilig en onze procedures voldoen aan de normen. Wij zijn bij calamiteiten altijd binnen een tot twee uur ter plaatse”, liet een woordvoerder van het energiebedrijf woensdag weten.

Het ongeluk in Groningen is het zevende incident met buisleidingen dat de raad heeft onderzocht. Telkens weer blijkt dat de branche de eigen regels niet naleeft. De bedrijven geven wel hoog op van zelfregulering, maar gezien de gebrekkige naleving daarvan vraagt de raad zich af wat de waarde is van deze normen en richtlijnen. „De Raad voor de Transportveiligheid maakt zich dan ook zorgen over de veiligheid van het gasnetwerk in Nederland, als de branche aan de zelfregulering onvoldoende inhoud blijft geven.”

Het lek in Groningen ontstond door een breuk in de gietijzeren afsluiter in de leiding. Dergelijke afsluiters zijn al sinds 1994 verboden. Het duurde twee uur voordat de leiding kon worden afgesloten, omdat niet precies duidelijk was waar die liep en waar de afsluiters zaten. Wegens brandgevaar moest de omgeving worden afgesloten. Ook het verkeersknooppunt Julianaplein moest enige tijd dicht.

De breuk in de afsluiter kwam weer door graafwerkzaamheden voor een waterleiding die op 2 meter afstand van de gasleiding lag. Volgens de raad was dit „een potentieel gevaarlijke situatie” die Essent niet heeft onderkend. Er waren geen maatregelen getroffen om de gasleiding te beveiligen tegen eventuele grondverschuivingen.

De Tweede-Kamerleden Hessels (CDA) en Vendrik (GroenLinks) hebben meteen schriftelijke vragen gesteld aan minister Brinkhorst van Economische Zaken. Hessels wil onder andere weten wat Brinkhorst gaat doen om de situatie te verbeteren en welke gevolgen de bewindsman aan het rapport verbindt voor de privatisering van het gasnetwerk. Vendrik wil dat Brinkhorst de veiligheid van het gasnet desnoods afdwingt met regels. PvdA-Kamerlid Crone is „verontrust” en wil opheldering van Brinkhorst over de veiligheid van het netwerk.

Koepelorganisatie EnergieNed stelt dat het steeds om incidenten ging met elk hun eigen samenloop van omstandigheden. „Het is niet zo dat het netwerk aan ondergrondse leidingen van 123.000 kilometer slecht is”, stelt een woordvoerder. Hij voegt daaraan toe dat zijn organisatie met toezichthouder DTe in overleg is om de controle door onafhankelijke instituten op het werk van de bedrijven op een hoger plan te brengen.