De EU hanteert voor Nederland al jaren soepele mestregels, de zogeheten derogatie. Maar doordat er veel koeien zijn bijgekomen, en dus meer mest, zou ons land die uitzonderingspositie kwijt kunnen raken. Daarom gaat al meteen het mes in de fosfaatrechten die de melkveehouders krijgen uitgereikt. Ze krijgen volgend jaar 8,3 procent minder rechten, om de mestproductie weer onder het Europese plafond te krijgen.

Brussel heeft vastgesteld dat het nieuwe stelsel geen cadeautje is voor de boeren, maar tot doel heeft de fosfaatproductie te beperken. Daardoor is er geen staatssteun mee gemoeid. Het systeem, dat op 1 januari ingaat, krijgt daarmee groen licht.

De zegen van de Europese Commissie is „een flinke opsteker”, zegt minister Carola Schouten van Landbouw, al „zijn we er nog niet”. „We hebben nu zekerheid over het stelsel van fosfaatrechten. Bovendien is dit besluit ook cruciaal voor het verkrijgen van een nieuwe derogatie. Melkveehouders wachten met smart op dat besluit.”

Boeren krijgen voor elke koe die ze houden het recht om een bepaalde hoeveelheid fosfaat, een bestanddeel van mest, te produceren - en niet meer. Ze kunnen de rechten verhandelen. Bij verkoop houdt de overheid wel 10 procent in, die in een ‘fosfaatbank’ wordt gestopt. De daarin verzamelde fosfaatrechten worden gebruikt om boeren aan te moedigen genoeg land te kopen om hun mest kwijt te kunnen.