Laten we eens focussen op de werknemers. Onzekerheid is bij hen het woord waar het tijdens een faillissement om draait. Krijg ik doorbetaald, en zo ja hoelang? Vind ik ooit nog werk? Het zijn vragen die medewerkers zich direct stellen.

Vanaf het moment van faillietverklaring heeft de curator de leiding over de onderneming. Zijn taak is de onderneming zo veel als mogelijk te gelde te maken, zodat schuldeisers betaald kunnen worden. Dit doet hij door de kosten te beperken en een zo hoog mogelijke opbrengst te genereren door verkoop. In de regel beëindigt een curator als eerste de arbeidsovereenkomsten.

Een belangrijk verschil met de beëindiging buiten faillissement is dat hier niet de toestemming van het UWV of ontbinding door de kantonrechter vereist is. Ook opzegverboden –bijvoorbeeld het ontslagverbod bij ziekte– zijn niet van toepassing. De curator mag dus zelfstandig de arbeidsovereenkomsten opzeggen met een opzegtermijn van maximaal zes weken. Dit sluit overigens niet uit dat de curator de onderneming gedurende deze periode voortzet. En dan zijn werknemers ook verplicht te komen werken.

Achterstallig loon

Bij een faillissement is er vaak sprake van achterstallig loon omdat de werkgever dit niet meer kon uitbetalen. Wanneer de onderneming in betalingsonmacht verkeert, springt het UWV bij door de loonbetaling, met dertien weken terugwerkende kracht, over te nemen. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook de dertiende maand en het vakantiegeld.

Een van de manieren om een onderneming te gelde te maken, is de onderneming of onderdelen daarvan te verkopen. Dit kunnen bijvoorbeeld de handelsnaam, de voorraden en eventuele gebouwen zijn. Er is dan sprake van een zogenaamde doorstart. Anders dan bij gevallen buiten faillissement betekent dit niet dat er sprake is van een zogeheten „overgang van onderneming” waarbij het personeel automatisch overgaat op de koper.

Een doorstart betekent dus voor de werknemers van de failliete onderneming géén baangarantie en brengt geen wijziging aan in de opzegging van de arbeidsovereenkomst door de curator. Het is aan de overnemende partij of hij de werknemers een nieuwe arbeidsovereenkomst aanbiedt.

Afgeslankte vorm

Vaak zal een doorstart ook in afgeslankte vorm plaatshebben, waardoor er minder arbeidsplaatsen beschikbaar zijn. Wel is het zo dat de werknemers van de failliet verklaarde onderneming veel kennis van de onderneming hebben. De koper doet er dus goed aan deze medewerkers op z’n minst te betrekken bij een doorstart, om de kans op succes te vergroten.

Voor werknemers is het aan te bevelen om juridische bijstand te zoeken tijdens een faillissement en doorstart. Allereerst om een luisterend oor te vinden, maar ook om een deskundige mee te laten denken in de ontstane situatie.

De auteur is juridisch medewerker individuele belangenbehartiging bij de RMU. Reageren? sociaal@refdag.nl