Op dit moment moeten mensen zich melden als ze wel donor willen zijn. Er is een aanzienlijk tekort aan mensen die organen na hun dood willen afstaan. Eenderde van de Nederlanders staat geregistreerd in het donorregister en de helft daarvan is bereid om donor te zijn. Als er niets is vastgelegd, mogen de nabestaanden beslissen. Die zeggen meestal nee als de wens van de nabestaande niet bekend is.

Naar verwachting beslist het kabinet vrijdag op voorstel van minister Hoogervorst van Volksgezondheid om onderzoek in te stellen naar de voor- en nadelen van een geenbezwaarsysteem. Bronnen rond het kabinet hebben dat vanmorgen bevestigd. Verschillende andere Europese landen hebben reeds een geenbezwaarsysteem.

Het aantal donoren in Nederland is al jaren kleiner dan de vraag. Ruim 1400 mensen staan op een wachtlijst. Volgens de Nierstichting overlijden er jaarlijks honderden mensen omdat er geen nier, hart of lever voor hen beschikbaar is. De Hartstichting en de Nierstichting hebben er vorige week bij minister Hoogervorst aangedrongen op meer drang bij orgaandonatie.

In de Tweede Kamer ligt een geenbezwaarsysteem gevoelig. De christelijke partijen voelen weinig voor wijziging van het systeem. CDA, ChristenUnie en SGP zien meer heil in extra voorlichting. De christen-democraten hebben enkele maanden geleden concreet voorgesteld om iedereen die een paspoort of rijbewijs afhaalt een formulier te geven met de vraag of men een orgaan wil afstaan.

Ook onderzoekers die verschillende systemen in Europa hebben vergeleken, hebben kritiek. Het geenbezwaarsysteem levert volgens hen nauwelijks meer donoren op.

Het Nationaal Instituut Gezondheidsbevordering en Ziektepreventie (NIGZ) is wel voorstander van een systeem waarbij iedereen automatisch donor wordt.

Hoogervorst wil dat het Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg de voor- en nadelen van een geen bezwaarsysteem op een rijtje gaat zetten. Als dit systeem doorgaat, krijgt elke volwassene een schriftelijk verzoek om donor te zijn. Antwoordt de betrokkene niet met ja of nee, dan komt er een tweede brief waarin staat dat hij of zij als donor wordt beschouwd. Ieder krijgt dan nog zes weken om te weigeren.

Als het kabinet besluit tot een nieuw donorregistratiesysteem, dan zal invoering nog enige jaren op zich laten wachten. Daarvoor is namelijk een wetswijziging nodig.