Gele ui over de grens
Uien en sjalotten in alle soorten en maten. Als verkoopmanager Retail en Europa bij familiebedrijf Top Onions in ’s-Gravenpolder kan Rick Jan Hitzerd (42) uit Zuid-Beijerland zich geen mooier exportproduct voorstellen. „De ui is een voedzaam, gezond en vezelrijk product en bevat behalve calcium en ijzer ook vitamine C, B1 en B2.
Daarbij is de ui heel oud. Hij wordt al genoemd in geschriften van rond 3000 voor Christus. Als groente heeft hij dus een enorm lange, rijke geschiedenis.
Bovendien wordt de ui in praktisch elke internationale keuken gebruikt, en dat maakt de ui als oer-Hollands exportproduct natuurlijk heel interessant.”
Top Onions teelt, verwerkt en exporteert alle soorten verse uien, sjalotten, plantuien, zilveruien en knoflook. Ook exporteert het bedrijf uien in verwerkte vorm, zoals gebakken uitjes, uienolie en uienconcentraat, maar ook verduurzaamde zilveruitjes en groenten. „Onze uien komen uit het hele land. Maar ook van ver daarbuiten. Sjalotten telen we bijvoorbeeld op de leemrijke lössgronden in Noord-Frankrijk en in de Verenigde Staten. Zoete uien halen we uit Peru, spierwitte uien komen uit Italië. Door die geografische spreiding kunnen we altijd inspelen op de wensen van klanten en ontwikkelingen in de exportmarkt.”
Elk jaar wordt er bij Top Onions zo’n 250 miljoen kilo aan uien en sjalotten verwerkt. Die wordt afgezet in ongeveer zeventig landen, verspreid over zes continenten.
Afgelopen jaar kwam er in Nederland zo’n 1500 miljoen kilo uien van het land, zo’n 250 miljoen kilo meer dan in 2016. „Kwantitatief gezien is het dus een prima jaar. Onze nieuwe, voor Nederland unieke, optische sorteermachine zal flink uren moeten draaien om uiteindelijk alles op de borden van de consument te krijgen. Op kwalitatief gebied zal door de extreem natte oogstperiode zeer streng op de kwaliteit moeten worden gelet.”
Of hij zelf graag uien eet? „Als medewerker in de uienverwerkende sector hoor ik hier natuurlijk te zeggen dat ik elke dag uien eet. En dat is gelukkig ook echt zo, van de ietwat scherpe rode ui als bijgerecht of rauw in de salade, tot onze gebakken zoete ui bij de Indische gerechten die ik graag bereid.”
Een goede tip om zonder tranen uien te kunnen snijden? „Alles went, dat betekent bij het snijden van uien dat het huileffect vermindert als je twee uien per dag snijdt.
Onze zoete ui uit Peru, die overigens in het recept hiernaast wordt gebruikt en die ook in de Nederlandse supermarktschappen te vinden is, bevat een lager zwavelgehalte, waardoor het huileffect minder snel optreedt. Wat ook kan helpen: snijden met een skibril op of onder water snijden. En nog een laatste tip: leg de ui voor het snijden even in de koelkast.”
Franse uientaart
De vrouw van Rick Jan Hitzerd is Parisienne. „Zij verwent mij regelmatig met een overheerlijke pissaladière, ofwel een Franse uientaart.” Dit is haar recept. Lekker als lunch of snack.
Ingrediënten voor 4 personen
9 velletjes bladerdeeg
2 el water vermengd met 2 el olijfolie en 2 tl zout
600 g zoete uien, in ringen
2 tot 3 tenen knoflook, in plakjes
2 laurierblaadjes en 1 klein bosje tijm, samengebonden
16 ansjovisfilets
40 g zwarte olijven, ontpit, gehalveerd
zout, peper, olijfolie
Beschrijving
Verwarm de oven voor op 200 graden Celsius. Rol de bladerdeegvellen uit tot een bodem van het gewenste, rechthoekige formaat. Bestrijk met het water-olie-zoutmengsel.
Zet een pan met dikke bodem op laag vuur en bak de uienringen, knoflook en kruiden onder regelmatig roeren – zo’n 20 tot 30 minuten of tot de uienringen zacht zijn en beginnen te karamelliseren. Neem ze uit de pan, gooi het kruidenbundeltje weg en voeg zout en peper toe.
Spreid het uimengsel over het bladerdeeg en laat rondom een rand vrij. Leg de ansjovis erop in een ruitpatroon en leg een halve olijf op elk kruispunt. Bedruppel met olie en bak de pissaladière in 20 minuten goudbruin.