Poetin vraagt Russen nog één keer „ja” te zeggen
Vladimir Poetin stelde zich deze week officieel kandidaat voor een vierde termijn als president van Rusland. Dat hij in maart de verkiezingen wint, staat nu al vast. Maar hij wil dit keer niet zomaar winnen, maar aast op een absolute zege. Russische media schrijven over „een referendum van vertrouwen.”
Het team van Poetin besprak begin dit jaar in het Kremlin hoe het de vierde termijn van de president tot een succes kan maken. Het besloot dat die begint met een daverende verkiezingsoverwinning. Het Kremlin gaat alles op alles zetten om ervoor te zorgen dat de huidige president in maart het beste resultaat boekt van de afgelopen twintig jaar. Het moet voor vriend en vijand in binnen- en buitenland duidelijk zijn bij wie de macht ligt.
Als Poetin wordt herkozen, dan is dat opnieuw voor een tweede opeenvolgende termijn. Volgens de grondwet is dat het maximum. Poetin is nu 65 jaar, en als zijn volgende termijn voorbij is, hoopt hij 71 te zijn. Pas in 2030 mag hij zich dan weer verkiesbaar stellen. Het ligt niet voor de hand dat het daar nog van komt. Vermoedelijk is de vierde dus ook zijn laatste termijn.
Partijloos
Poetin overweegt om zich niet namens zijn eigen partij, Verenigd Rusland, te kandideren voor de verkiezingen van 18 maart. Dat is opmerkelijk. Zonder de partij, die bij de Russen niet bijster populair is, verwacht hij kennelijk meer Russen achter zich te krijgen.
De partij Verenigd Rusland werd in 2001 in allerijl opgericht om het presidentschap van Poetin te ondersteunen. In 2007 behaalde de partij zo’n 65 procent van de zetels in het Russische parlement. Vier jaar later, in 2011, kwam de partij op een dieptepunt van 49 procent, en verloor daarmee de meerderheid in de Doema. Bij de verkiezingen van 2016 stemde een schamele meerderheid van 54 procent van de Russen op de partij.
De opkomst voor Doemaverkiezingen ligt over het algemeen laag. Mensen willen niet onnodig tijd verliezen aan politiek toneelspel. Partijen zijn sowieso niet populair bij de Russen. De belachelijke wetten die zo af en toe worden aangenomen, zorgen ervoor dat de Russen het parlement schouderophalend negeren.
Zo nam vorig jaar de Doema een wet aan die rare babynamen verbood. Een jaar eerder diende parlementariër Mizulina, lid van Verenigd Rusland, een wet in die Russen verplicht hun paspoortgegevens in te vullen voordat ze gebruik kunnen maken van publieke wifihotspots. Het is dat het de partij is van grote held Poetin, maar anders zou de steun nog kleiner zijn.
Het zal voor veel Russen dus alleen maar een pré zijn als Poetin zonder partij de verkiezingen ingaat. Poetin heeft geleerd van zijn fouten en weet na de hevige demonstraties in 2011 dat het manipuleren van verkiezingen averechts werkt. Vanuit het Kremlin kwam de belofte dat streng zal worden gecontroleerd op de zuiverheid van de campagne.
Op verschillende manieren wil het campagneteam van Poetin mensen naar de stembus lokken. Lokale referenda, persoonlijke uitnodigingen van de plaatselijke overheden, maar ook sociale media en computerspellen worden ingezet om mensen aan het stemmen te krijgen. Speciale aandacht gaat uit naar de jonge kiezer. Het moet populair en modieus worden om te gaan stemmen. Een lijn van Poetinparafernalia bestaat al, met onder meer T-shirts en mokken.
Nepkandidaten
Naast Poetin stelden zich recent ook tv-sterren als Ksenja Sobtsjak en Jelena Gordon verkiesbaar. Critici bestempelen hen als nepkandidaten, die enkel de suggestie moeten wekken dat er iets te kiezen valt en daarmee mede moeten zorgen voor hogere opkomstcijfers. Een ‘gevaarlijke’ kandidaat als oppositieleider Aleksej Navalny mag niet meedoen omdat hij is veroordeeld voor corruptie.
De vooruitzichten voor Poetin zijn rooskleurig. Communisten en liberalen zullen vermoedelijk samen zo’n 25 procent halen, de rest van de kandidaten nog geen eens 2 procent.
De Russische media schrijven over een „referendum van vertrouwen.” Een hoog percentage voor Poetin is met name functioneel voor de ophanden zijnde economische vernieuwingen, die voor een deel van de Russen flink pijn gaan doen. Poetin heeft daarvoor niet alleen politieke of militaire macht nodig, maar de legitimiteit van een staatsman en algemene volmacht van de burgers.
Zo bereiden Poetin en zijn team zich voor op de laatste regeringstermijn. Poetin wil herinnerd worden als sterke leider van het Russische volk. En daarvoor vraagt hij het volk nog één keer volmondig „ja” te zeggen.