Hij is onder de indruk van het doorzettingsvermogen van de mensen, van hoeveel er in drie maanden is gebeurd en hoe hard er wordt gewerkt. „Uiteraard, als je nauwkeuriger kijkt, zie je nog veel schade die gerepareerd moet worden, maar de mensen zijn veerkrachtig en geloven in de toekomst”, constateert koning Willem-Alexander. Hij bekent nog steeds geschokt te zijn door de enorme verwoestingen. „Zoiets heb ik nooit eerder meegemaakt.”

Er is op Sint Maarten inderdaad flink opgeruimd, al vinden bezoekers al meteen na aankomst langs de weg boten die daar op eigen kracht nooit hadden kunnen komen. Het wemelt ook van de autowrakken, en heel veel auto’s hebben plastic waar eens een raam heeft gezeten. Blauw zeil bedekt veel daken en veel winkels zijn dichtgetimmerd. De stranden zijn ook leeg en op de luchthaven worden reizigers opgevangen in partytenten. De beschadigde luchthaventerminal is nog wel enige tijd buiten gebruik.

Dat is een punt van zorg. Sint Maarten leeft van het toerisme en is daarnaast toegangspoort voor Saba en Sint Eustatius. De terugkeer van toeristen is van vitaal belang. „Ik hoop en bid dat de toeristen snel terugkomen. De mensen van Sint Maarten verdienen dat. Ze hebben alles gedaan om over de gevolgen van deze verschrikkelijke ramp heen te komen. Ik ben zeer onder de indruk van de veerkracht die ik andermaal heb gezien”, aldus koning Willem-Alexander. Maandag kwam het eerste cruiseschip van het seizoen, maar waar een aantal van drie of zes per dag normaal is, staan er tot nu toe voor heel december maar tien aangekondigd.

Koning Willem-Alexander zegt drie heel intensieve dagen te hebben beleefd, met de bezoeken aan ‘Statia’ en Saba eerder in de week erbij. „Ik heb heel veel mensen gesproken.” Ook op Sint Maarten, waar ontmoetingen met natuurbeschermers, hulpverleners van onder meer het Rode Kruis en het Wit-Gele Kruis, kinderen en bestuurders op het programma staan.

Het koningspaar neemt ook een kijkje in de noodopvang, ingericht op het feestterrein voor het jaarlijkse carnaval. Dat wordt omsloten door kioskjes, waar een twintigtal mensen nu tijdelijk is gehuisvest. „Ik kan me herinneren dat in september de grootste angst was dat er tentenkampen zouden komen. Dat mensen weer tien, twaalf maanden in een tent moesten gaan zitten, zoals na orkaan Luis in 1985. Dat is niet gebeurd. Mensen zitten nu nog wel in de opvang, maar er komen huizen voor hen”, aldus de koning.

Bijzonder zijn de tafelgesprekken met kinderen van een basisschool uit Simpson Bay, ontvangers van het voedselprogramma van het Rode Kruis, dat de afgelopen weken al meer dan 192.000 maaltijden heeft uitgedeeld aan scholieren: ontbijt en lunch. Een aantal kinderen eet onverstoorbaar door –rijst met wat groente en kip– wanneer koning en koningin om beurten aanschuiven en vragen op hen afvuren.

Het koningspaar is benieuwd hoe de kinderen de orkaan hebben beleefd, wat er met hun huis is gebeurd en of er wel goed wordt gegeten. „Een goed ontbijt is heel belangrijk”, weet de koning, terwijl zijn vrouw in de keuken kijkt of er wel volgens de ”schijf van vijf” wordt gekookt.

Puinruimen

Het programma is pas laat helemaal afgewerkt. Dat is logisch, gezien de politieke ontwikkelingen op Sint Maarten na de orkaan: zes ministers werden weggestuurd vanwege het geschil met Nederland over de voorwaarden voor financiële steun en de wederopbouw. Staatssecretaris Knops (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) heeft in de dagen voor de komst van het koninklijk paar aan bestuurlijk puinruimen gedaan, zodat de weg ook op die manier was geëffend.

De koning zegt dat op Sint Maarten nu al lessen worden getrokken uit Irma. Zo moeten er meer voorraden klaarliggen en moet de openbare orde op een andere manier worden bewaakt op het moment dat een orkaan voorbij is. „Daar worden echt lessen uit getrokken en ik denk dat het heel bijzonder is om te zien en te horen dat ze daar nu alweer mee bezig zijn.”

Koningin Máxima valt hem bij. Er wordt gekeken naar duurzame oplossingen, zegt ze, met meer oog voor een orkaanbestendige manier van bouwen. „Het is de bedoeling daar nog meer nadruk op te leggen.”

Volgens de koning moet ook op een andere manier worden gekeken naar de natuur. Daar moet meer mee worden samengeleefd. „Men beseft ook dat de natuur uiteindelijk de baas is.”