Klokkenluider Petten krijgt baan niet terug
De Nuclear Research and Consultancy Group (NRG) hoeft klokkenluider Paul Schaap zijn baan als plaatsvervangend wachtchef bij de kernreactor in Petten niet terug te geven. Dat heeft de president van de rechtbank in Alkmaar donderdag in een kort geding besloten. Schaap gaat in hoger beroep tegen de uitspraak.
Schaap werd ongeveer drie maanden geleden uit zijn functie gezet omdat hij misstanden rond de reactor bij de kernfysische dienst (KFD) meldde. Hij maakte openbaar dat binnen de NRG werd gesjoemeld met de veiligheid van de hogefluxreactor.
De klokkenluider meldde destijds dat een reactor was opgestart terwijl een noodpomp kapot was en dat hij op volle kracht doordraaide terwijl er een splijtstofbreuk was. Volgens de veiligheidseisen had de reactor moeten worden stilgelegd, stelde hij. Ook bracht Schaap naar buiten dat de werksfeer binnen NRG ernstig was verziekt.
De president stelt dat Schaap geen beroep kan doen op arbeidsrechtelijke bescherming. Zo heeft hij niet de voor de NRG minst bezwaarlijke manier van bekendmaking gebruikt. Aangezien de arbeidsplek een kernreactor betreft, had hij kunnen weten dat meldingen over onveiligheid grote opschudding teweeg zouden brengen.
Volgens de rechter heeft Schaap verzuimd de ondernemingsraad of de arbeidsinspectie in te schakelen toen de communicatie met de directie strandde. Hij zocht de publiciteit via de media, nog voor de KFD met een rapportage kwam. Het staat daardoor niet vast dat de visie van de NRG-directie bij voorbaat als onjuist kan worden gekwalificeerd.
Schaap is zeer teleurgesteld. Hij bestrijdt dat hij intern niet overal heeft aangeklopt. „Dit gebeurt in eerste aanleg natuurlijk altijd mondeling.”
De NRG toonde zich zeer tevreden met de uitspraak. Hij heeft alle vertrouwen in de uitkomst van het hoger beroep. Schaap is uit zijn functie gezet omdat zijn manier van handelen in strijd was met de richtlijnen en procedures, aldus de NRG. De werkgever vermoedt dat Schaap met zijn acties betere arbeidsvoorwaarden wilde afdwingen.
De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) maakt zich zorgen over de gevolgen van de sluiting van de kernreactor in Petten voor de nucleaire geneeskunde. Als de reactor langer dan een maand dicht blijft, is de levering van voldoende radio-isotopen niet langer gegarandeerd. Met deze producten worden vooral kankerpatiënten behandeld.
De inspectie meldt dat donderdag na een inventarisatie van de medische gevolgen van de sluiting op korte en langere termijn. De reactor ging op 18 februari voor onbepaalde tijd dicht op aandringen van minister Pronk (Milieu) in verband met een onderzoek naar het veiligheidsbeleid.
De IGZ wil dat de kernfysische dienst (KFD) snel een besluit neemt over de duur van de sluiting. Als die langer dan een maand wordt, moeten andere Europese reactoren dat snel weten. De inspectie verwacht bij een sluiting van Petten tot ongeveer half maart geen grote leveringsproblemen van de meest toegepaste radio-isotopen.
Zij moeten dan aanvullende afspraken met elkaar maken om de radio-isotopenvoorziening enigszins op te kunnen vangen. De inspectie heeft echter geen zekerheid dat de andere reactoren volgens schema zullen functioneren.
De andere Europese reactoren kunnen het grootste gedeelte opvangen zodat het effect voor patiënten zal gering zijn.
Wel voorziet de IGZ nadelen als de reactor half maart nog niet opstart. Dan zullen leverings- en voorraadproblemen ontstaan voor veelgebruikte isotopen of sterk in kosten stijgen. Als andere reactoren volgens plan werken, zullen de effecten voor patiënten nog redelijk beperkt blijven. Wel zal voor een groep patiënten die in een bepaald klinisch onderzoek zitten, beperkte of geen behandeling mogelijk zijn.
Petten levert producten voor de nucleaire geneeskunde en radiotherapie. Met radiofarmaca en isotopen worden met name kankerpatiënten behandeld of diagnoses gesteld.
Het onderzoek van het internationaal atoomenergie agentschap IAEA loopt volgens een woordvoerder van de reactor volgens planning. „We hebben geen reden te denken dat het vertraging gaat oplopen.” Ze kan evenwel niet garanderen dat de reactor medio maart weer kan beginnen met de productie van isotopen omdat de uitkomsten van het onderzoek pas in de tweede week van maart bekend worden. Het is de bedoeling dat tegen die tijd de reactor startklaar is.
Een eerste bezoek van de IAEA-onderzoekers is vorige week afgerond. Daarbij is onder meer de lasfout in het reactorvat gemeten. Het onderzoeksteam komt volgende week terug voor een diepgaandere inspectie, waarbij vooral de veiligheidscultuur binnen het bedrijf wordt bekeken.