De meting is donderdag bekendgemaakt. Het ging deze keer om een vrij kleine trilling. Die ontstond doordat twee zwarte gaten samensmolten. Een daarvan was twaalf keer zo zwaar als de zon, de andere zeven keer zo zwaar. Samen vormden ze een nieuw zwart gat dat achttien keer zo zwaar is als de zon. De rest werd weggeslingerd het heelal in.

De zwaartekrachtgolf werd op de vroege ochtend van 8 juni gemeten. Het nieuwe zwarte gat staat op ongeveer een miljard lichtjaar afstand van de aarde. Het is de lichtste trilling van zwarte gaten tot nu toe.

Als twee zwarte gaten fuseren, draaien ze eerst om elkaar heen, steeds sneller en sneller. Daarbij brengen ze de ruimte om zich heen ook in beweging. Die trillingen gaan het heelal door, als de rimpels in een vijver wanneer iemand er een steen in gooit.

Albert Einstein bedacht honderd jaar geleden al dat zulke zwaartekrachtgolven moesten bestaan, maar ze zijn nu pas te meten met extreem gevoelige detectoren. Daarin schijnen laserstralen door kilometerslange armen. Als een zwaartekrachtgolf langs de aarde trekt, verschuift de straal een miljoenste van een miljoenste van een miljoenste van een meter. De bedenkers van dat onderzoek krijgen dit jaar de Nobelprijs voor de Natuurkunde.

Wetenschappers hebben met zwaartekrachtgolven een nieuw zintuig gekregen. Ze kunnen op een nieuwe manier naar het heelal kijken en dingen zien die tot nu toe verborgen bleven, zoals objecten die geen licht uitstralen.

Er zijn twee detectoren in de Verenigde Staten en één in Italië. Die staan nu uit, omdat ze verder worden verbeterd. Waarschijnlijk gaan ze eind 2018 weer scannen. In de aanloop daarnaar zullen er nog wel een paar testmetingen zijn en ook die kunnen zwaartekrachtgolven vinden.