Is het tijdperk-Mugabe ten einde?
De 93-jarige Zimbabwaanse president Robert Mugabe regeert zijn land al sinds 1980, vaak met harde hand. Geen prijs, inclusief bloedvergieten, is hem te hoog om zijn macht te behouden. Hij won vele verkiezingen maar die leken zelden vrij van fraude en intimidatie. Na veel recente onrust in het land en een nachtelijke militaire interventie is de president en zijn gezin niet meer gezien.
Robert Gabriel Mugabe werd in 1924 geboren in Kutama, in de toenmalige Britse kolonie Zuid-Rhodesië. Hij gaf enige tijd les in Ghana, waarna hij terugkeerde in Rhodesië (nu Zimbabwe) en begon aan zijn strijd voor de onafhankelijkheid van het land en de rechten van de zwarte bevolking. In 1963 stichtte hij de Zimbabwe Afrikaanse Nationale Unie (ZANU). Vanaf 1964 zat hij tien jaar gevangen in een Rhodesische gevangenis. Intussen verklaarde in 1965 de blanke premier Ian Smith Rhodesië onafhankelijk.
Na zijn vrijlating begon Mugabe een gewapende strijd tegen deze Smith: de zwarte bevolking eiste meer zeggenschap van de blanke regering. Smiths blanke minderheidsregime stortte na 14 jaar internationale druk en isolatie in. In 1980 werd Zimbabwe een republiek binnen het Britse Gemenebest en Robert Mugabe werd premier. Hij nam als regeringsleider ook blanke ministers op in zijn kabinet. Het contrast met het apartheidsregime in buurland Zuid-Afrika leverde hem veel steun en sympathie op. Aan de andere kant zette hij begin jaren 80 zijn in Noord-Korea opgeleide Vijfde Brigade in tegen de machtige stam in de regio Matabeleland, waarbij 20.000 doden vielen.
In 1999 kreeg de leider te maken met een steeds sterkere oppositie. Het kostte hem bijna zijn ambt toen de kiezers in 2000 een grondwetswijziging massaal afwezen. Met behulp van knokploegen, loyale officieren en verkiezingsfraude wist hij lange tijd de absolute macht te behouden. De zittende president was in juni 2008 de enige kandidaat in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen. Hij kon zich daarom opnieuw tot staatshoofd laten beëdigen. Met intimidatie en geweld had Mugabe de winnaar van de eerste ronde Morgan Tsvangirai en diens aanhang buitenspel gezet.