Met ANPR (automatische nummerplaatherkenning) worden kentekens gescand en vergeleken met gegevens in de politiecomputers over mensen die worden gezocht of boetes hebben openstaan. Komt de naam in de politiebestanden voor, dan kan de automobilist worden beboet of staande gehouden. Zijn of haar gegevens worden bewaard tot de kwestie is afgehandeld.

Komt de naam niet voor, dan worden de gescande gegevens gewist. Maar er komt wetgeving om ook het bewaren van die gegevens toe te staan voor een periode van vier weken. De Tweede Kamer heeft dit voorstel aangenomen en de Eerste Kamer gaat het hier dinsdag over hebben.

De verwachting is dat een meerderheid het voorstel steunt. Maar privacyvoorvechters zijn tegen en zeggen dat een „ANPR-sleepnet niet past in een vrije democratische rechtsstaat”. Privacy First zal zelfs naar de rechter stappen om de nieuwe wet aan te vechten.

Alleen al in maart van dit jaar zijn in totaal 76,5 miljoen kentekens gezien, blijkt uit informatie die is opgevraagd door het ANP. Hiervan stonden er 450.000 op de lijst. Bij deze ‘hits’ op de lijsten ging het om 60.000 unieke kentekens.

De opslag van kentekengegevens, ook als het geen ‘hit’ is, heeft voordelen voor de politie. Na bijvoorbeeld een plofkraak met een auto waarvan het kenteken nog niet op de lijst staat, kan de politie op dit moment niet meteen zien waar dat voertuig voor die tijd is geweest. Met de langere bewaartermijn verandert dit.

Uitzonderingen waren al wel mogelijk. Voor opsporingsdoeleinden konden ook de ‘no-hits’ in een afgesproken gebied en periode bewaard blijven. Na toestemming van een officier van justitie gebeurde dat in 2014 bijvoorbeeld acht keer en in 2016 zeventien keer.

Ook blijkt uit informatie van het ANP dat er twee plekken zijn waar de politie nu al met een doorlopend bevel gegevens opslaat, met toestemming van een officier van justitie. De politie wil „om operationele redenen” niet zeggen waar dit gebeurt. Het gaat om twee beveiligingsopdrachten met „een klein aantal camera’s die specifiek voor dat doel zijn opgezet”.

Privacy First noemt het „onrechtmatig” dat op deze twee plekken al kentekengegevens worden opgeslagen. De organisatie is ook tegen de nieuwe wet: „Volstrekt disproportioneel. Iedere automobilist wordt hierdoor een potentiële verdachte”.