Het nieuwe beeld van Van Schaffelaar wordt deze maand in het centrum van Barneveld geplaatst naast het gemeentehuis. De onthulling staat gepland voor vrijdagmiddag 24 november.

„Eerst dacht ik aan mijn zoon Djuaan van 16, maar voor een legeraanvoerder is hij te jong”, vertelt Koster (46) in zijn werkplaats in het buitengebied van Voorthuizen. „Daarna aan mijn overleden opa. Dat zou een eerbetoon zijn geweest. Hij leerde mij het ambacht van houtbewerken. De kennis die ik daarmee opdeed, heb ik verlegd naar steen als materiaalsoort. Het gezicht van mijn opa was echter weer te oud. Het is uiteindelijk mijn vader geworden. Ook aan hem heb ik veel te danken.”

Tweede beeld

Jan van Schaffelaar was een legeraanvoerder in de tijd van de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Op 16 juli 1482 zou hij van de belegerde toren van Barneveld zijn gesprongen (of geduwd) om zijn manschappen een vrije aftocht te verzekeren. Bij de Oude Kerk in Barneveld staat al sinds 1903 een standbeeld van hem.

De gemeente Barneveld vroeg Koster om een tweede beeld, omdat zij aan Jan van Schaffelaar de komende jaren meer aandacht wil geven in het winkelgebied van Barneveld. De sculptuur sluit aan bij een onlangs aangebrachte natuurstenen band in de bestrating van het Dijkje, de winkelstraat naast het gemeentehuis, waarin het verhaal van Van Schaffelaar is afgebeeld en beschreven. De in Nijkerkerveen wonende beeldhouwer vindt de opdracht „fantastisch leuk. Ik ben in Barneveld geboren en getogen en ik heb altijd al iets voor deze gemeente willen maken.”

Voor een traditioneel beeld zoals bij de Oude Kerk heeft Koster niet gekozen. Hij vervaardigde een zittende Van Schaffelaar op ware grootte, 165 centimeter hoog. „Bij de Oude Kerk staat Van Schaffelaar in zijn zondagse pak, zou je kunnen zeggen, zoals een held hoort te zijn. Mijn Jan is een ridder in rust, in gevechtstenue, niet statig, een beetje beweeglijk, tussen twee bankjes in. Iemand naast wie men plaats kan nemen en met wie men op de foto kan. Zo zou je hem op straat kunnen ontmoeten: een ridder die even zit uit te rusten. Hij is ook maar een gewoon mens.”

Anatomie

De ruim 1000 kilo wegende sculptuur is van diabas. „Een schitterende steensoort uit het zuiden van Duitsland”, vertelt Koster. „Diabas kan goed buiten worden geplaatst en behoeft weinig onderhoud. Het beeld wordt gedeeltelijk gepolijst, onder andere diverse onderdelen van het harnas. Op andere plaatsen blijft de afwerkingswijze, zoals vaker in mijn beelden, zichtbaar.”

Het leek Koster een eenvoudige opdracht. „De anatomie van de mens ken ik wel redelijk uit mijn hoofd. Daar hoefde ik toch geen rekening mee te houden, dacht ik, omdat er een harnas overheen zat. Maar al die uitsteeksels van dat harnas waren nog even ingewikkeld. Bovendien zat er in de steen ter hoogte van de kniepartij een gat, waar ik omheen moest werken. Dat lukte door de knieën van Van Schaffelaar iets te draaien. Die handigheid heb ik van mijn vader. Hij denkt oplossingsgericht. Een probleem is nooit zo groot dat er geen oplossing voor is. Als beeldhouwer moet je creatief én inventief zijn.”