Dat zei ds. A. den Boer dinsdag in de Grote Kerk in Tholen tijdens de herdenking van 500 jaar Reformatie. De reformatorische kerken in Tholen herdenken sinds 1984 de Reformatie samen. Ds. Den Boer, predikant van de christelijke gereformeerde kerk in de plaats, ging dinsdag in op de context van de Reformatie en op de noodzakelijkheid en relevantie ervan.

Luther was een sterke persoonlijkheid en een „diepgraver” in de Schriften, volgens de predikant. De reformator ontdekte in de Bijbel de parel van grote waarde: de rechtvaardiging van de goddeloze.

Toch moeten protestanten niet alles wat in de Reformatie tot stand kwam aan Luther toeschrijven, stelde ds. Den Boer. Luther had de boekdrukkunst en het sterk opkomende humanisme mee. Erasmus had het Nieuwe Testament vanuit het Latijn in het Grieks vertaald, terwijl de kloosterorden het lezen van de Bijbel in de taal van het volk stimuleerden. „We moeten in dit alles de hand van de Heere zien.”

De Reformatie begon met de publicatie van Luthers 95 stellingen, waarin het voor een belangrijk deel over de aflaat gaat. De predikant wees op de „ergerlijke praktijk van de kerk als makelaarskantoor voor de afkoop van schulden.” Dat Luther daarmee afrekende, had een domino-effect op andere misstanden.

Voor Luther en de Reformatie luidde de centrale vraag: hoe wordt een zondaar zalig? Het antwoord lag voor Luther niet in boetedoening, maar in Gods rechtvaardigheid. Ds. Den Boer: „Luther worstelde aanvankelijk met de eisende gerechtigheid van God. Niemand twijfelde eraan dat je Christus nodig hebt. Maar aan Christus alleen had je niet genoeg. Als mens moest je meewerken door je schuld af te kopen.”

Hoe wordt een mens zalig? Dat is volgens ds. Den Boer een wezenlijke vraag. „Maar ten diepste gaat het erom hoe God aan Zijn eer komt. Luther vond dat antwoord in de Schrift.”

In de tijd van Luther werd de mens bedrogen door het kerkelijk systeem, aldus de predikant. „Is alles wat zich vandaag in kerk en prediking reformatorisch noemt werkelijk reformatorisch? We moeten afrekenen met alles dat niet wijst op Jezus Christus en Dien gekruisigd.”

Moeten

Ds. P. D. den Haan, predikant van de gereformeerde gemeente te Tholen, opende de herdenkingsavond met een meditatie over de Samaritaanse vrouw (Johannes 14). „De vrouw bij de Jakobsbron zag in Jezus een gewone Joodse man. Maar Jezus moest door Samaria gaan. Vanwege dit ”moeten” van God heeft Hij het leven en de godsdienst van de vrouw gereformeerd. Hij schonk haar levend water, waardoor ze nooit meer hoefde te dorsten. Het leven van de vrouw ging eraan. Zo moest ook Maarten Luther eraan, om Christus te verstaan.”