Ervaringen van pleegkinderen indringend verwoord
In het Verenigd Koninkrijk wonen meer dan 70.000 pleegzorgkinderen. In Nederland zijn het er 22.000, en dat aantal neemt alleen maar toe. Juist nu er wervingscampagnes voor pleegouders zijn, is het boek ”Mama, ik mis je” actueel.
De schrijver is een Britse vrouw, moeder van drie tieners (onder wie een geadopteerde dochter), die al meer dan 25 jaar pleegouder is en meer dan 150 kinderen onder haar hoede gehad heeft. Haar schrijversnaam, Cathy Glass, is een pseudoniem.
In 2007 verscheen het eerste van haar 27 Engelstalige boeken over haar ervaringen op dat gebied, en nu is haar vierde boek in het Nederlands vertaald. Haar boeken staan steeds hoog in de bestsellerlijsten, lezen als een spannend verhaal en laten de lezer diep in een boeiende wereld kijken.
In ”Mama, ik mis je” wordt Alice, 4 jaar oud, aangemeld voor een pleeggezin omdat haar moeder niet in staat zou zijn haar op te voeden. Uit wanhoop houdt de moeder van Alice haar kind weg bij de hulpverlening, wat haar positie verslechtert. De vader lijkt intussen zijn positie als ouder op te eisen omdat zijn ‘nieuwe’ vrouw geen kinderen kan krijgen. Alice kent hem niet, zet zich tegen hem af, maar de jeugdzorginstanties duwen haar die kant uit.
De rol van de maatschappelijk werkers in dit boek is realistisch beschreven. Bevlogenheid, menselijkheid, bekwaamheid bestaan naast een tekort aan dossierkennis, snelle wisselingen en handelen op basis van vooronderstellingen. In dit geval kent de maatschappelijk werkster Alice nauwelijks en ze verdiept zich niet in haar dossier omdat ze kort daarna weer vervangen zal worden. Ze ziet de vader als een goede ‘oplossing’ en houdt er hardnekkige vooroordelen op na. Iets van het ingewikkelde hulpverlenerscircuit wordt inzichtelijk gemaakt.
Daartegenover dwingen de kalmte en de liefde van de pleegmoeder respect af. Zij leidt, durft, observeert en trekt goede conclusies, niet alleen op basis van studie, maar van menselijkheid en logica. En dat doet ze met haar hart. Het verblijf van Alice is tijdelijk, ze vindt haar liefdevolle thuis terug. In haar vorige boek, ”Hou je van me”, beschrijft Cathy Glass overigens een heel andere afloop van een vergelijkbare geschiedenis.
Over een soortgelijk onderwerp gaat ”Stukjes hemelblauw” van de Engelse schrijfster Sue Durrant. Wat mij betreft mag dat boek een klassieker worden. Het eerste compliment treft de cover: door een open raam in de stofomslag kun je blauwe lucht en vogels op het boekblok zien. Een heel goede vondst! En de eerste regels overtuigen: „Ik heet Miracle maar dat zeg ik tegen niemand. Het is om je rot te schamen, vooral voor een jeugdzorgkind. Misschien dacht mijn moeder bij mijn geboorte dat het leven wonderlijk mooi en volmaakt zou worden, maar dat werd het niet en is het ook nooit geweest.” Bam, het boek staat.
De hoofdpersoon laat zich Ira noemen en via haar ken je haar broer Zac en de mensen in het kindertehuis waar ze gaan wonen omdat ze hun vader en moeder niet kennen. Hun eerdere pleegouders worden oud en kunnen niet meer voor hen zorgen.
Ira en Zac gaan wonen in een kindertehuis in Londen. Ira doet haar best om je te laten denken dat ze het maar gewoon vindt. Ze ziet dat sommige kinderen luidruchtig, boos en andere juist weer zwijgzaam en stil zijn en beschrijft dit met weinig woorden. Ira en Zac hebben niet veel verwachtingen want ze zijn al 7 en 9 en veel mensen willen hen niet samen in huis hebben.
Gelukkig werken er mensen in het kindertehuis van wie ze kunnen houden. Silas, die altijd naar frisse lucht ruikt, en Hortense, die je het gevoel geeft dat ze geluk gaat brengen. Huize Skilly is niet echt een droomhuis, maar het kan ermee door. „En dat is geluk hebben want als je geen ouders hebt, moet je wat er binnen in je zit extra goed bij je houden.” Een van de mooie citaten die ik in wil lijsten. Zo prachtig en puur.
Op een dag ontdekt Ira onder een plint in haar kamer een brief die er al jaren verborgen ligt, afkomstig van een meisje dat er eerder woonde. Wat ze ontdekt over de schrijfster van de brief is verrassend.
Durrant verstaat de kunst om in de huid van Ira te kruipen en de lezer te laten voelen wat het is om niet te weten bij wie je hoort. Tere gevoelens worden met even tere woorden neergezet. Voor Ira en Zac is er iemand die haar hart en huis openzet. „Wie een mens redt, redt de hele wereld”, luidt een gezegde uit de Talmoed. Dat is hier zeker wel van toepassing. Er is werk genoeg en iedereen kan alvast beginnen met het lezen van deze mooie boeken.
Boekgegevens
”Mama, ik mis je”, Cathy Glass; uitg. Boekerij, Amsterdam, 2017; ISBN 978 90 225 8002 8; 317 blz.; € 18,99; ”Stukjes hemelblauw”, Sue Durrant; uitg. Meis en Maas, Amsterdam, 2017; ISBN 978 90 305 0173 2; 205 blz.; € 15,95.
