Over het precieze opkomstcijfer wordt gespeculeerd. Donderdagavond meldde voorzitter van de kiescommissie Wafula Chebukati op Twitter dat de opkomst ongeveer 48 procent was. Vanochtend wordt er echter gesproken over 34,5 procent. Sowieso was de opkomst in augustus met 80 procent een stuk hoger.

Veel Kenianen zijn het vertrouwen in de politiek kwijtgeraakt. Op sommige plekken werd er geklaagd over afwezigheid van stembiljetten en andere logistieke problemen. In de bolwerken van de oppositie, zoals de stad Kisumu in het westen van Kenia, bleven de stembureaus dicht. Medewerkers van de kiescommissie kwamen uit angst niet opdagen. Velen van hen ontvingen doodsbedreigingen. De wegen rondom de stembureaus werden door demonstranten geblokkeerd met takken en brandende autobanden.

In het grootste deel van het land bleef het relatief rustig.

Het is de tweede keer in korte tijd dat er verkiezingen zijn in Kenia. In augustus verklaarde het hooggerechtshof de uitslag van 8 augustus ongeldig om procedurele redenen en bepaalde dat er nieuwe verkiezingen nodig waren. Odinga trok zich begin oktober terug als presidentskandidaat en boycotte de stembusgang. Volgens hem kon de kiescommissie ook dit keer geen eerlijke verkiezingen organiseren. Bij protesten werden de afgelopen weken tenminste 33 mensen gedood door de politie. Honderden raakten gewond.

Ondanks Odinga’s oproep om thuis te blijven, gingen er in de oppositiebolwerken toch honderden jongeren de straat op om te protesteren tegen de ‘schijnverkiezingen’, zoals hun leider ze noemt.

In de wijken Kibera en Mathare, grote sloppenwijken in Nairobi, werden stenen gegooid naar de politie. Die probeerde de woedende menigte uiteen te drijven met traangas. Een enkele relschopper zwaaide met een machete. Drie demonstranten kwamen bij de onlusten om het leven.

De kiescommissie stelt dat de stembusgang op verschillende plekken werd belemmerd door „veiligheidsrisico’s.” Voorzitter Chebukati kondigde daarom gistermiddag aan dat er op morgen een herkansing wordt georganiseerd in vier districten in het westen van het land. De kans is klein dat Odinga’s aanhangers dan wél gaan stemmen.

Het is zeer waarschijnlijk dat Kenyatta opnieuw als winnaar uit de bus komt. De vraag is wat de reactie daarop zal zijn. Gisteren zei Kenyatta dat hij openstaat voor onderhandeling met zijn tegenstander. Dat beloofde hij echter ook na zijn overwinning in augustus, maar tot dusver is het niet tot een vruchtbare dialoog gekomen.

Eunice Onyango, Nairobi

„In augustus stemde ik op Odinga. Als Luo vind ik dat hij een kans verdient. Aangezien hij zijn aanhang oproept om niet te stemmen, heb ik ook ik niet gestemd. Stemmen heeft weinig zin als de uitslag al bepaald is. Ik wil vooral dat dit alles voorbij is. We zijn allemaal zo moe!”

Shikoh Kihika, Nakuru

„Ik sta achter geen enkele kandidaat, dus ik heb niet gestemd. Al vindt mijn familie dat ik als Kikuyu op Kenyatta had moeten stemmen. Ik voel me in een hoekje gedreven en ik maak me veel zorgen over ons land. Politici zetten bevolkingsgroepen tegen elkaar op en de spanning is om te snijden. Ik ben bang dat het tot geweld leidt.”

Peter Ngunyi, Nairobi

„Als zakenman vind ik dit een moeilijke periode. Alles staat stil. Ik heb wel gestemd, want ik wil dat alles weer wordt zoals het was. Ik kies voor zekerheid. Met Kenyatta weet ik hoe de komende vijf jaar eruit gaan zien. Met een andere kandidaat is de toekomst onzeker. Toch denk ik dat dit erbij hoort. We zijn een jonge democratie, mensen vergeten vaak hoe lang het duurde voordat Frankrijk of de Verenigde Staten gezonde democratieën waren.”

Sankale Ole Ntutu, Maji Moto

„Ik ben een leider binnen de Maasai-stam en ik heb nog nooit gestemd. Wij hebben onze eigen wetten, regels en leiders. Verkiezingen in dit land zorgen voor ellende. Inhoud doet er nauwelijks toe; het gaat alleen maar om geld en macht. Het systeem is door en door corrupt. Laat ze de politiek in de grote steden houden. Hier hoeven we het niet. Het verstoort onze rust.”