Ondertussen heeft oppositieleider Raila Odinga zijn aanhangers opgeroepen om vooral níet te gaan stemmen.

De verkiezingen in Kenia beginnen aardig op een politieke soap te lijken. Een paar weken geleden verklaarde het hooggerechtshof de uitslag van de stembusgang van 8 augustus ongeldig – voor de eerste keer in de Afrikaanse geschiedenis.

Opperrechter David Maraga beschreef de resultaten als „leeg en nietig” en hij gaf aan dat er onregelmatigheden waren aangetroffen. Zittend president Uhuru Kenyatta, die in eerste instantie tot winnaar was uitgeroepen, mocht hierdoor (nog) niet beginnen aan zijn tweede termijn.

Het hooggerechtshof oordeelde dat er binnen zestig dagen nieuwe verkiezingen moesten plaatshebben. Deze werden in eerste instantie gepland op 17 oktober en later verplaatst naar 26 oktober. De weg naar deze nieuwe verkiezingen verliep met veel spanning onzekerheid, geruchten, schandalen, protesten en politiegeweld.

Volgens mensenrechtenorganisaties Amnesty International en Human Rights Watch doodde de Keniaanse politie minstens 33 jonge mensen tijdens protesten na de verkiezingen. Honderden raakten gewond.

Tot woensdag was het nog onzeker of de verkiezingen wel plaats zouden hebben. Tijdens een spoedzitting boog het hooggerechtshof zich over een door activisten ingediende petitie. Daarin stond dat de kiescommissie nu niet in staat is om eerlijke verkiezingen te organiseren.

Het hooggerechtshof kon echter geen uitspraak doen omdat er maar twee rechters kwamen opdagen. Volgens Maraga was één van zijn collega’s ziek, een andere was in het buitenland en een derde kon niet komen omdat haar lijfwacht was neergeschoten.

Een paar uur later besloot de kiescommissie dat de verkiezingen doorgaan zoals gepland. Volgens voorzitter Wafula Chebukati zijn de veiligheidsproblemen opgelost en is zijn team tevreden over de technische voorbereidingen. Vorige week zei hij nog dat hij geen geloofwaardige verkiezingen kon garanderen vanwege politieke inmenging en interne verdeeldheid in zijn commissie. Eerder die week vluchtte commissielid Roselyn Akombe al naar de Verenigde Staten en verklaarde ze dat ze werd bedreigd en niet meer geloofde in een eerlijke stembusgang.

Het besluit om de verkiezingen door te laten gaan leidde woensdag tot onrust in oppositiebolwerk Kisumu, de grootste stad in het westen van Kenia. Betogers blokkeerden de wegen met stenen en brandende autobanden om zo te voorkomen dat stembiljetten bezorgd zouden worden bij de stemlokalen.

In een groot park in het centrum van Nairobi vertelt oppositieleider Raila Odinga zijn aanhangers de dag voor de verkiezingen dat de oppositiecoalitie NASA nu een „verzetsbeweging” is geworden.

Eerder trok hij zich al terug als presidentskandidaat omdat de kiescommissie volgens hem de noodzakelijke hervormingen niet had doorgevoerd, maar nu gaat hij een stap verder. „Wij accepteren geen regering die niet democratisch gekozen is,” zei hij tegen de juichende menigte. Hij beschuldigde de regering van het doden van zijn aanhangers, intimidatie van rechters en het vestigen van een dictatuur. Met zijn beweging wil hij strijden voor democratische verkiezingen binnen negentig dagen.

Ondanks zijn harde taal lijkt Odinga geweld te willen vermijden. Hij roept zijn aanhangers op om thuis te blijven en vooral niet mee te doen aan deze „schijnverkiezing.”

Na het relaas van Odinga spreekt President Uhuru Kenyatta het land toe. Live op televisie roept hij op tot orde en eenheid en zegt hij te hopen op een grote opkomst. Hij drukt de Kenianen op het hart om zich aan de wet te houden, of ze nu gaan stemmen of niet. Volgens hem komt er na de verkiezingen snel een einde aan deze politieke onzekerheid zodat het land economisch kan herstellen.

Zorgen

Eerder deze week lieten de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties weten zich zorgen te maken over de aankomende verkiezingen. De internationale organisaties drongen aan op een vreedzame verkiezing zonder enige vorm van geweld. De verklaring werd gesteund door verschillende buitenlandse ambassades in Kenia, waaronder de Nederlandse.

De waarnemingsmissie van de Europese Unie heeft laten weten het aantal waarnemers te verlagen in verband met de toegenomen spanningen en de veiligheid. „De waarnemers zullen zich nu alleen richten op onderwerpen als de beschikbaarheid van stembiljetten en het versturen van de resultaten”, is te lezen in een verklaring.

Te midden van politieke chaos en angst voor etnisch geweld, zijn vanochtend om zes uur de stembureaus opengegaan. Woensdag lieten enkele stemlokalen echter weten dat de stembiljetten nog niet binnen waren en het is maar de vraag of er in de oppositiebolwerken überhaupt gestemd gaat worden.

Verkiezingsambtenaren kunnen hun werk onder deze druk niet uitvoeren, omdat ze worden bedreigd en last hebben van de blokkades, zeggen ze. De kiezers zelf worden ook onder druk gezet. Volgens ooggetuigen in Kawangware, een grote sloppenwijk in Nairobi, gingen aanhangers van de president deze week langs de deuren om Odinga aanhangers duidelijk te maken dat als ze niet zouden gaan stemmen, ze hun leven niet meer zeker zijn.

Aangezien de meeste aanhangers van de oppositie donderdag niet zullen stemmen is de kans groot dat Kenyatta met een ruime meerderheid van de stemmen zal winnen. Hoe het land daar vervolgens op reageert is onduidelijk. Eén ding is zeker: de meeste Kenianen hebben genoeg van deze verkiezingssoap.

De politiek in Kenia is gevormd langs etnische lijnen en politici zetten rivaliserende stammen tegen elkaar op. Twee van de grootste stammen, Kikuyu en Kalenjin, steunen president Kenyatta, terwijl veel Luo’s en verschillende andere stammen aanhangers zijn van Odinga. Verkiezingen in Kenia liggen daarom extreem gevoelig.

Eind 2007 brak er na de verkiezingen geweld uit. De politie doodde honderden betogers.