Spanning rond openbaring JFK-files
Komt nu eindelijk de waarheid rond de moord op president John F. Kennedy in 1963 boven tafel? Dat is de spannende vraag die veel historici, journalisten en complotdenkers in Amerika bezighoudt. Donderdag zullen naar verwachting de laatste documenten rond de moord worden vrijgegeven.
President Trump heeft er een voorkeur voor om via Twitter mensen te verrassen. Zo ook zaterdag, toen hij zijn volgers liet weten „ertoe te neigen” om de laatste, ruim 3100 geheime documenten uit het dossier over de moord op Kennedy openbaar te maken. Trump hield nog wel een kleine slag om de arm. „Zonder tegenargumenten zal ik het vrijgeven van de lang geblokkeerde JFK-files toestaan”, aldus de president in zijn tweet.
Inderdaad waren nogal wat mensen verrast. Bekend was dat uiterlijk 26 oktober 2017 de documenten vrijgegeven moeten worden. Dat staat in de Kennedy Assassination Records Collection Act uit 1992. Maar die wet zegt ook dat de president de openbaarmaking kan blokkeren. Algemeen werd tot nu toe verwacht dat Trump van dit recht gebruik zou maken.
Zowel de FBI als de CIA is tegen openbaarmaking van de stukken omdat ze soms informatie bevatten over de methoden die de inlichtingendiensten gebruiken en over agenten of informanten. Tot donderdag is onzeker of de president voor dit argument zal zwichten.
Complotten
De stukken waar het om gaat, vormen maar een klein deel van de miljoenen pagina’s die bewaard worden in het Nationaal Archief in de staat Maryland. De meeste zijn allang door het publiek te raadplegen. Deskundigen betwijfelen daarom of het pakket dat nu nog in de kluis ligt zo veel nieuws bevat dat er werkelijk een ander licht op de moord op de 35e president komt.
Rond de moord op president Kennedy op 22 november 1963 in de Texaanse stad Dallas doen nog altijd allerlei, soms heel wilde, verhalen de ronde. Volgens de officiële onderzoekscommissie onder leiding van opperrechter Earl Warren werd de moord gepleegd door Lee Harvey Oswald, die vanuit de Texas School Book Depository drie kogels op de president afvuurde.
Maar ondanks het grondige werk van de commissie-Warren bleef er bij een groot deel van de Amerikanen veel twijfel bestaan. Vooral de vraag of Oswald alleen handelde of in opdracht van anderen, gaf aanleiding tot allerlei speculaties.
Er doen allerlei complotverhalen de ronde die de opdracht voor de moord toeschrijven aan Cuba, aan de maffia of aan een groep veiligheidsagenten. Sommigen verdenken zelfs vicepresident Lyndon B. Johnson ervan de moord te hebben georganiseerd. Hij zou Kennedy uit de weg hebben willen ruimen om zelf in het Witte Huis te belanden.
Doordat Oswald twee dagen na de moord op Kennedy werd neergeschoten door nachtclubeigenaar Jack Ruby, kon hij niet uitvoerig verhoord worden en bleven veel raadsels onopgelost. Niemand verwacht dat er in de laatste geheime documenten nieuwe namen worden genoemd.
Mexico
Op één punt kunnen de stukken die mogelijk worden vrijgegeven wellicht duidelijkheid bieden. Kort voor de moord bezocht Oswald Mexico. Daar zou hij volgens journalist Philip Shenon en politicoloog Larry J. Sabato contact hebben gehad met geheime agenten van Cuba en van Rusland. In een eerder vrijgegeven document van de FBI staat dat Oswald in Mexico openlijk sprak over zijn plan om Kennedy te doden.
Om in ieder geval een einde te maken aan allerlei speculaties drong begin deze maand de Republikeinse senator Charles E. Grassley door middel van een resolutie in de Senaat er bij de president op aan nu eindelijk alle stukken openbaar te maken.
Als Trump dat donderdag inderdaad doet, zal dat ook in zijn eigen vlees snijden. Tijdens de campagne voor de presidentsverkiezingen vorig jaar maakte hij suggestieve opmerkingen richting zijn partijgenoot en rivaal Ted Cruz. Trump zei toen dat diens vader op een foto stond met Oswald, de moordenaar van Kennedy. Daarmee probeerde hij zijn rivaal in deskrediet te brengen. Later bleek dat de suggestie steunde op zeer dubieus fotomateriaal. Hoewel Trump tegenover Cruz geen excuses maakte, zweeg hij nadien over diens vader.