Sleepwetreferendum vooral geschikt voor manipuleren volkswil

Anders dan de term doet vermoeden, heeft de sleepwet niets te maken met de visserij maar met de inlichtingen- en veiligheidsdiensten AIVD en de MIVD. Beide krijgen door de wet ruimere bevoegdheden om te mogen inbreken op de zogenoemde kabelgebonden communicatie. Zijn er aanwijzingen dat teruggekeerde Syriëgangers vanuit Rotterdam via WhatsApp of een ander chatprogramma een aanslag voorbereiden met hulp van een terreurcel in Barcelona? Dan mogen de diensten tijdelijk al het verkeer tussen bepaalde internetproviders scannen, het zogenaamde slepen. Niet-relevante data moeten worden vernietigd. Wat bruikbaar is, wordt verder onderzocht.

Zowel de Tweede als de Eerste Kamer stemde ruim voor de wet. Duidelijk is dat hun belangenafwegingen de initiatiefnemers en steunbetuigers van het referendum niet hebben overtuigd. Als ze de parlementaire beraadslagingen al hebben gevolgd.

Intussen is het laatste woord over die sleepwet natuurlijk nog lang niet gezegd; ook niet in het parlement. Het kersverse regeerakkoord belooft een vervroegde evaluatie door een onafhankelijke commissie. En het doet een harde toezegging: van het willekeurig en massaal verzamelen van gegevens van burgers zal geen sprake zijn. Werk aan de winkel dus, voor GroenLinks, SP en 50PLUS, die in beide Kamers tegen de wet stemden. Én voor VVD, CDA, D66 en CU; de belangrijkste bewakers van het akkoord.

Wie bezorgd is over de wet kan kortom bij een reeks aan partijen aankloppen, met de aansporing: Houd dit in de gaten. Of horen de 407.582 enthousiastelingen bij geen enkele politieke partij en doen ze liever aan besluitvorming via een zelfgecreëerde schaduwdemocratie? Dan is zo’n referendum meer een spelletje, eigentijds volksvermaak.

Het aantal steunbetuigingen nam een enorme vlucht na een uitzending van het satirische tv-programma Zondag met Lubach. Dat is verdacht, want Lubachs uitleg over de wet snijdt natuurlijk geen hout. Hij riep op tot actie voordat de geheime diensten elke woonkamer met geheime camera’s behangen. Dat voedt het wantrouwen tegen instituties, zoals het parlement, dat de sleepwet juist hoog op de agenda heeft staan.

Hier wordt kortom een lomp ja/nee-kanon uit de kast gehaald waarmee geen enkel gericht schot valt te lossen. Wie een extra veiligheidscheck wil, kan veel beter een lobby beginnen om de wet te laten toetsen door het Europees Hof.

In het regeerakkoord nemen VVD, CDA, D66 en de CU zich voor het raadgevend referendum af te schaffen. Dat werd, nadat ook de volksraadpleging over het EU-associatieverdrag met Oekraïne uitliep op een schertsvertoning, de hoogste tijd. Op papier zijn referenda de spreekbuis van het volk. In werkelijkheid dienen ze vooral om de volkswil te manipuleren, zo schreef ooit de liberale voorman Vonhoff.

Ook het sleepwetreferendum toont zijn gelijk.

Sleepwetreferendum vooral geschikt voor manipuleren volkswil

Opinie

RD.nl in uw mailbox?