Daarmee lijkt het er veel op dat de meest betrokken ministers, die woensdag met Hoogervorst van gedachten wisselden, afstand nemen van het onlangs door de Sociaal-Economische Raad (SER) uitgebrachte voorlopig WAO-advies. Daarin stellen sociale partners voor de boete voor werkgevers, de zogenoemde Pemba-boete, af te schaffen en de uitkering voor volledig arbeidsongeschikten te verhogen. In de ogen van de SER moet een WAO’er 75 procent van het gemiddelde loon over de laatste drie jaar krijgen. Nu is dat nog 70 procent van het laatstverdiende salaris.

Twee leden van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) stelden woensdag aanpassingen aan het SER-advies voor die wellicht het meningsverschil tussen Sociaal-Economische Raad aan de ene kant en regering en Tweede Kamer aan de andere kant kunnen overbruggen.

In plaats van het omstreden verbod op doorbetaling in het tweede ziektejaar van een zieke werknemer, willen de WRR-leden dat werknemers kunnen kiezen: of 100 procent loondoorbetaling of een iets hoger gewoon salaris. Met dat extra geld kunnen ze sparen voor een eventuele ziekteperiode, want dan krijgen ze nog maar 70 procent van het loon, aldus WRR-leden Hazeu en Den Butter.

Daarnaast leeft in het kabinet de gedachte om, als de instroom van nieuwe WAO’ers daadwerkelijk terugloopt, uiteindelijk na verloop van tijd toch de Pemba-boete af te schaffen en de uitkering te verhogen.

Het politiek debat over de WAO raakte afgelopen maandag weer in een stroomversnelling toen een notitie van VVD-staatssecretaris Hoogervorst over het thema uitlekte.

Hij suggereerde daarin om CAO’s met daarin de aanvulling van het ziektegeld tot 100 procent van het laatstverdiende loon niet meer algemeen bindend te verklaren. Dat leverde hem zware kritiek op van minister Vermeend van Sociale Zaken, van vakbonden en van PvdA, CDA en GroenLinks.

Woensdagavond voegde ook premier Kok zich daarbij. Op een verkiezingsbijeenkomst van de PvdA in Delft zei Kok: „Mijn hart gaat er niet naar uit om aanvullingen tot 100 procent te verbieden.” Eerder nam Kok al afstand van Hoogervorst toen de staatssecretaris aangaf het uitgewerkte SER-advies over de WAO niet te willen afwachten. Kok corrigeerde de VVD’er toen een dag later.

De VVD-fractie in de Tweede Kamer is het roerend met de initiatieven van Hoogervorst eens. „Stoppen met algemeen verbindend verklaren is een prima maatregel”, zei het liberale kamerlid Wilders woensdag in deze krant.

Naar aanleiding van de ontstane verwarring debatteerde de Kamer donderdag in een spoeddebat over de WAO. De kwestie werd zo belangrijk gevonden dat de fractievoorzitters het woord voerden.

De urgentie van het onderwerp zit met name hierin dat begin 2003 de miljoenste arbeidsongeschikte wordt verwacht. „Als geen maatregelen worden genomen, gebeurt dit in april of mei”, verklaarde een woordvoerder van de uitvoeringsorganisatie van werknemersverzekeringen UWV woensdag.

Volgens de UWV-zegsman zal het aantal verstrekte uitkeringen waarschijnlijk eerder de grens van een miljoen bereiken dan het aantal arbeidsongeschikten. De hoeveelheid verstrekte uitkeringen ligt namelijk iets hoger, omdat een persoon meerdere soorten uitkeringen (de algemene WAO-uitkering, de WAZ voor zelfstandigen en Wajong voor jonggehandicapten) kan ontvangen.

Uit cijfers van de uitvoeringsinstelling blijkt dat het aantal personen dat een uitkering voor arbeidsongeschiktheid ontvangt, in 2001 met 25.100 is toegenomen. Eind december vorig jaar werden aan 965.800 mensen in totaal 978.500 uitkeringen verstrekt.