Nog niet vaak is het voorgekomen dat ministers van het tweede kabinet-Balkenende zo openlijk tegengestelde standpunten innamen als deze week Zalm en De Geus. De VVD-voorman riep zondag tijdens een verkiezingsbijeenkomst van zijn partij op tot snelle hervorming van de WW, zijn CDA-collega nam van dat betoog op alle fronten afstand.

Zo wil De Geus in tegenstelling tot Zalm wel wachten op het advies dat het kabinet over de WW heeft gevraagd aan de Sociaal-Economische Raad (SER). Zalm riep het kabinet op om nog voor de zomervakantie een besluit te nemen. Hij wil niet meer wachten, omdat de werkgevers, werknemers en onafhankelijke kroonleden van de SER veel meer tijd nodig hebben dan was voorzien.

Zalm vreest dat werkgevers de WW zullen gebruiken als ’oplossing’ voor werknemers die in de toekomst niet meer met vervroegd pensioen kunnen gaan, maar wel willen stoppen met werken. Tegelijk is hij nog op zoek naar 750 miljoen aan extra bezuinigingen voor het komend jaar. Minister De Geus benadrukt echter dat de WW niet wordt aangepakt om bezuinigingen binnen te halen: „Het geld staat niet voorop.”

Volgens De Geus is in het kabinet overigens wel besloten om de discussie over de WW intern alvast op te starten. Ook D66-minister Brinkhorst van Economische Zaken repte daar onlangs in een televisie-interview over. VVD en D66 willen lagere uitkeringen met een kortere maximale duur, drie in plaats van vijf jaar. De Geus is er echter niet op uit de WW „slechter te maken”, zo zei hij maandag.

Wel wil de minister van Sociale Zaken werken aan een „toekomstbestendige” WW. Het kabinet heeft daartoe al enkele aanscherpingen klaarliggen. De kortdurende WW wordt afgeschaft en de eisen rond het arbeidsverleden gaan omhoog. Om recht op een WW-uitkering te hebben, moet een werknemer straks 39 van de laatste 52 weken en vier van de laatste vijf jaar hebben gewerkt.

Bijval kreeg De Geus gisteravond van CDA-fractievoorzitter Verhagen. „Je moet 40 jaar hebben gewerkt om recht te hebben op vijf jaar WW, en al die tijd heb je daar ook premies voor betaald”, zo zei hij tijdens een campagneavond voor de Europese verkiezingen in IJmuiden. „Die mensen wil het CDA niet in de kou laten staan.”

Met Zalm wil Verhagen voorkomen dat de WW „wordt misbruikt als afvoerputje voor oudere werknemers.” Maar dat doel kan volgens hem ook bereikt worden door WW’ers snel te reïntegreren en door meer scholing voor werklozen. Hij riep minister De Geus op daar werk van te maken. Verhagen haalde overigens ook hard uit naar de FNV, die volgens hem het overleg in de SER „boycot.”

FNV-bestuurder Heerts noemt dat in een reactie „niet gebaseerd op de waarheid.” Hij en CNV-voorzitter Terpstra vinden de uitspraken van Zalm tekenend voor zijn vertrouwen in het overleg met sociale partners. De werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland verwijten Zalm de dialoog tussen de vakbonden, de werkgevers en het kabinet te verzieken.