Landen als Slowakije en Tsjechië klagen dat er minder vis zit in vissticks die in hun land worden verkocht, of minder cacao in chocoladeproducten. Zij spraken van „voedselapartheid”. Ook bijvoorbeeld koffie en wasmiddel zouden soms van mindere kwaliteit zijn.

De Europese Commissie heeft een gids gemaakt waarmee de nationale toezichthouders kunnen nagaan of EU-wetgeving wordt overtreden. Om de feiten boven tafel te krijgen, werkt de commissie daarnaast aan een methode om vergelijkende tests te verbeteren. Hiervoor is 1 miljoen euro beschikbaar. Eenzelfde bedrag wordt vrijgemaakt voor studies en handhavingsacties.

De omvang van het fenomeen is onduidelijk, maar het gaat mogelijk om honderden producten. Jourova zei niet te willen oproepen tot een boycot, waar de Slowaakse premier Robert Fico eerder mee dreigde. Het is volgens de EU-commissaris nog te vroeg om bedrijven die „valsspelen” aan de schandpaal te nagelen. Dat doet ze pas als ze het bewijs heeft gezien. Ondertussen kunnen consumenten er zelf voor kiezen andere merken te kiezen, is haar suggestie.

Levensmiddelenfabrikanten stellen dat ze geen regels overtreden en hun producten slechts aanpassen aan de lokale smaakvoorkeuren. Zij hebben in gesprekken met de commissie wel toegezegd nog deze herfst met een gedragscode te komen. Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker zei eerder deze maand dat er in de EU geen ‘tweederangsconsumenten’ mogen zijn.

Slowakije en Tsjechië organiseren op 13 oktober een ministeriële bijeenkomst in Bratislava over de verschillen in voedselkwaliteit.