Al 300 ondertekenaars ”Protestants-katholieke confessie”
Er is een nieuwe herkenning tussen „onversneden protestanten” gaande, naar het voorbeeld van de „onversneden christenen” waarover Richard Baxter en C. S. Lewis spraken. Een vorige week in Amerika gelanceerde ”Protestants-katholieke confessie” wil de katholieke intentie van de Reformatie na 500 jaar onder het stof vandaan halen. Wereldwijd zijn er inmiddels meer dan 300 ondertekenaars, ook vanuit Nederland.
Het begon allemaal deze zomer, met een mailwisseling tussen Kevin Vanhoozer, hoogleraar systematische theologie aan Trinity Evangelical Divinity School in Deerfield (Illinois, VS) en Jerry Walls, hoogleraar filosofie aan Houston Baptist University (Houston, VS). VanHoozer is calvinist, Walls staat bekend als een arminiaanse wesleyaan, die nadrukkelijk geen calvinist wil zijn (getuige zijn laatste geschrift ”Waarom ik geen calvinist ben”).
Walls reageerde op VanHoozers boek ”Biblical Authority after Babel” (2016), waarin hij zijn ideaal van ”mere protestant christianity” uiteenzette: een protestantisme dat niet gekenmerkt wordt door partij- en twistzucht. Een ontwerp voor een gezamenlijke confessie werd in reactie daarop becommentarieerd door een achttiental theologen uit een zeer brede kring van anglicanen, baptisten, lutheranen, mennonieten, methodisten, pinksterkerken, de kerk van de Nazarener en andere vrije geloofsgemeenschappen.
Gezamenlijk document
Het resultaat was een ”Reforming Catholic Confession”, waarin de kerngroepleden elkaar vinden in de leer over God, de Drie-eenheid, de Heilige Schrift, de mens en zijn val, de Persoon en het werk van Jezus Christus, de Heilige Geest, kerk, doop en avondmaal, een geheiligd leven en de toekomst van kerk en wereld.
Sinds augustus staat de online gezette verklaring open voor handtekeningen. Christenen over de gehele wereld worden aangemoedigd om de confessie te lezen en te ondertekenen op reformingcatholicconfession.com. Vanuit Nederland is dit inmiddels gedaan door dr. G. A. van den Brink, dr. J. M. Burger, dr. W. van Vlastuin en Mark Vermaire van de Amerikaanse protestantse kerk van Den Haag.
De term ”reforming catholic” is zorgvuldig gekozen. Zij markeert het onderscheid met rooms-katholiek („dat het katholieke te zeer begrenst”) en wil aanduiden dat de initiatiefnemers niets anders willen dan de kerk hervormen tot een ware Katholieke Kerk, precies zoals de vroege Reformatie dat beoogde. De protestantse Reformatie wilde immers geen nieuwe kerk starten, benadrukken de initiatiefnemers.
Helaas staat het protestantisme volgens hen bekend om zijn verdeeldheid, tijd dus om zijn oorspronkelijke ideaal van eenheid en katholiciteit („de Reformatie op zijn best”) weer te doen herleven. Ondanks de „werkelijke” verschillen tussen de kerken in deze tijd is er een „beduidende en substantiële leerstellige consensus” gegroeid die protestantse christenen verenigt als „onversneden (”mere”) christenen”, aldus een toelichting op de site.
Nieuwe oecumene
De stuurgroep van de confessie wordt geleid door Timothy George, decaan van Beeson Divinity School of Samford University en lid van de Zuidelijke Baptisten in Amerika, en Timothy Tennent, voorzitter van Asbury Theological Seminary.
George ziet grote kansen voor wat hij noemt het ”nieuwe oecumenisme”, onderscheiden van het ”oude oecumenisme”, stelde hij niet lang geleden in een publicatie. Het ”oude oecumenisme” heeft betrekking op de vaak liberaal-protestants georiënteerde bureaucratische organisaties. Deze oude oecumene met zijn vaak utopische dromen en revolutionaire pretenties heeft volgens hem zijn tijd gehad en is in verval geraakt. Het ”nieuwe oecumenisme” is daarentegen gericht op concrete ontmoeting en niet op organisatorische en institutionele eenwording. Zij is een „beweging van de Geest.” Zij weet zich geïnspireerd door de klassieke oecumenische geloofsvoorstellingen van de Drie-eenheid, de christologie van Chalcedon en een duidelijke visie op het gezag van de Schrift. Dat blijkt ook de deze maand opgestelde verklaring.
Timothy George ziet als voorbeeld van dit nieuwe oecumenisme de beweging Evangelicals and Catholics Together (ECT) in 2012, waar ook J. I. Packer bij betrokken was. ECT wilde de verschillen tussen Rome en Reformatie niet verdoezelen, maar het gemeenschappelijke onderstrepen.
Dat doet de Reforming Catholic Confession opnieuw. De protestantse Hervorming was een „klaroenstoot” ten behoeve van het Evangelie van Jezus Christus, een aansporing tot „bijbelse katholiciteit”, verklaart George. „Vijfhonderd jaar later is haar boodschap van vergeving en vernieuwing nog even urgent.”
