„TUA zal na GTU-besluit sowieso veranderen”
Als de generale synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken (CGK) volgende maand de plannen voor de Gereformeerde Theologische Universiteit (GTU) definitief afwijst, betekent dit dat er veel in de Theologische Universiteit Apeldoorn (TUA) zal moeten veranderen.
Rector prof. dr. H. J. Selderhuis ging maandagmiddag tijdens de academische jaaropening van de TUA in op de vorming van de GTU. De generale synode van de CGK komt op 10 oktober bijeen om een besluit te nemen over de beoogde samenwerking met de Theologische Universiteit Kampen van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (TUK), de Nederlands Gereformeerde Predikantenopleiding (NGP) en de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland.
De besluitvorming over de GTU heeft van de TUK en de NGP veel geduld gevraagd, zei prof. Selderhuis. „Zoals Jakob dat nodig had om zijn zo begeerde bruid te krijgen. Maar ook de TUA kent Jakobs geschiedenis en wil graag voorkomen na de huwelijkssluiting ’s morgens naast Lea wakker te worden, terwijl je van Rachel droomde.”
Het plan om van de GTU een vereniging te maken, heeft volgens de Apeldoornse hoogleraar kerkgeschiedenis en kerkrecht gevolgen voor de band tussen universiteit en kerk. „Daarmee is een probleem op tafel gekomen dat al sinds de eerste Europese universiteiten, dus al sinds de veertiende eeuw, een rol speelt: namelijk de vraag hoe kerkelijke verantwoordelijkheid en academische vrijheid zich verhouden. Het speelde in Parijs en Salamanca, in Heidelberg en Genève, in Leiden en Bologna. Bij al ons zuchten en steunen over het GTU-proces is het een geruststelling te weten dat wij ons dus in een lange traditie en in goed gezelschap bevinden.”
Volgens prof. Selderhuis heeft de kerk door schade en schande geleerd dat het heilzaam is een nauwe band met de universiteit te onderhouden. Daardoor is een goed toezicht op de theologie en de leraren van de theologie gegarandeerd, zonder dat daarmee de academische ruimte ingeperkt wordt. „De vraag, die de synode van de GKV ook stelde, is of die band bij een verenigingsmodel voldoende geborgd is, een vraag die komt bij een aantal andere wezenlijke vragen die het GTU-plan oproept en die niet vreemd zijn bij een zo ingrijpende operatie.”
Als de generale synode de plannen voor de GTU afwijst, zal volgens prof. Selderhuis de bestaande samenwerking tussen de TUA, de TUK en de NGP worden voortgezet. „Dat zal zo moeten maar is ook zo gewenst.”
Als er geen GTU komt, zal er veel in de TUA moeten veranderen. „Uitbreiding van de bibliotheek qua bestanden en qua onderzoeksmogelijkheden, uitbreiding van het gebouw om te zorgen dat docenten vaker present kunnen zijn, uitbreiding van het masterprogramma en daarmee uitbreiding van de beroepsuitgaven, uitbreiding van het Engelstalig onderwijsaanbod, uitbreiding van het aantal docenten, uitbreiding van de contactmogelijkheden tussen kerk en universiteit.”
De TUA heeft een grote roeping, aldus prof. Selderhuis. „In een tijd waarin de kerken en de kerkmensen in verwarring zijn en in verwarring worden gebracht door discussies over schepping en evolutie, vrouw en ambt, over preek en liturgie, over kerk en christenzijn, is het de roeping van de universiteit te denken, te doordenken en door te denken, en mensen op te leiden die kunnen en durven denken, maar dat wel in gebondenheid aan Gods Woord en de gereformeerde belijdenis.”
Prof. Selderhuis wees erop dat de Reformatie vijfhonderd jaar geleden niet vanuit de kerk maar vanuit de universiteit begon. „Niet de monnik Luther publiceerde 95 stellingen, wel de professor Luther. En hij deed dat eveneens in een tijd van grote verwarring. De dingen werden destijds echter een stuk helderder toen vanuit die Wittenberger universiteit de ”claritas Scripturae” weer de norm werd, de Schriften vanuit de grondtalen bestudeerd werden en mensen tot dienstbare en kennisrijke theologen werden opgeleid.”
Dr. M. C. Mulder, universitair hoofddocent Nieuwe Testament en judaïca, hield een oratie onder de titel ”Blij zijn met elkaar? Bijbels perspectief op de verhouding van Joden en heidenen in Romeinen 15:7-13”. In dat tekstgedeelte roept de apostel Paulus de gemeente van Rome op tot eenheid, waarin hij twee groepen aanspreekt. „Eerst noemt hij hen sterken en zwakken. Even verder blijkt dat het gaat om heidenen en Joden in de gemeente. Kennelijk zijn er grote spanningen en diepgaande verschilpunten tussen hen.”
Paulus vermaant hen elkaar te aanvaarden en samen gericht te zijn op de lofprijzing van God, als uit één mond. Daarvoor gebruikt hij onder meer vier citaten uit het Oude Testament. „Paulus brengt een dubbele focus aan in zijn vermaning tot Joden en heidenen. Beiden hebben en houden een eigen plaats in Gods plan. In de eenheid waartoe hij oproept blijft, hij oog houden voor een zekere tweevoudigheid.”
Het Joodse volk blijft in Paulus’ denken over Gods weg met de gemeente een eigen unieke plaats behouden, aldus dr. Mulder. „Blij zijn met elkaar betekent dat we dat zien en erkennen als Gods weg.”
De TUA start het nieuwe academisch jaar met 129 studenten, twee minder dan vorig jaar. Voor het nieuwe cursusjaar schreven zich 24 nieuwe studenten in. Dat zijn er drie minder dan in 2016. Daarnaast begeleidt de universiteit van de CGK 30 promovendi, waarvan 9 uit het buitenland.
Ds. C. van Atten volgde ds. A. van der Zwan maandag op als voorzitter van het curatorium van de Theologische Universiteit Apeldoorn. De nieuwe assessor is ds. P. D. J. Buijs.
Ds. Van Atten hield maandag op de academische jaaropening een meditatie over 1 Korinthiërs 2:6-16.