Jeugdig slachtoffer van ‘de genadige dood’ in nazi-Duitsland
”Mist in augustus” vertelt het geromantiseerde verhaal van Ernst Lossa. De jongen sterft in nazi-Duitsland de zogenoemde genadige dood. Er wordt onvrijwillige euthanasie toegepast op de jongen zonder ook maar de minste reden, of het moet zijn omdat hij kind was van Jenische ouders. De Jenische zijn een volk dat rondtrekt in met name West-Europa en waarvan de herkomst onbekend is. Ernst verliest op jonge leeftijd zijn moeder. Zijn vader is op dat moment op reis. De jongen verwacht dat zijn vader terug zal komen, maar dat gebeurt niet. Ernst komt, vijf jaar jong, in een kindertehuis terecht.
Gedwongen door oudere jongens steelt Ernst alles wat los en vast zit en komt, omdat hij zogenaamd onhandelbaar is, in een psychiatrische inrichting terecht. De patiënten komen hier op mysterieuze wijze om het leven. Kinderen krijgen tabletten in hun limonade en liggen daarna slap in hun bed. De dag erop zijn ze gestorven. Ook Ernst wordt gedood. Hij is dan veertien jaar.
Het verhaal van de Duitse journalist en schrijver Robert Domes is waargebeurd. Vijf jaar heeft hij intensief onderzoek verricht naar Ernst Lossa. Het resultaat is een aangrijpende roman. Toch, maar dat is persoonlijk, heb ik er moeite mee als een intriest, persoonlijk verhaal uit de Tweede Wereldoorlog wordt geromantiseerd. Ik had liever een verslag gelezen van Domes’ zoektocht naar Ernst en een weergave van de interviews die hij onder anderen met de twee zussen van de jongen heeft gevoerd. Het boek had voor mij dan aan kracht gewonnen.
Boekgegevens
”Mist in augustus”, Robert Domes; uitg. Xander, Amsterdam, 2017; ISBN 979 94 0160 696 7; 342 blz.; € 19,99.
