’n Tikje rebels en radicaal
Prins Charles, de oudste zoon van Queen Elizabeth II (1926) en prins Philip Mountbatten (1921), werd op 14 november 1948 geboren in Buckingham Palace. Zijn moeder vierde in 2003 haar vijftigjarig regeringsjubileum. Sommigen suggereren voorzichtig dat zij in het harnas wil sterven, dat Charles dan te oud zal zijn om ’nog even’ koning te worden en dat (klein)zoon William (1982) de troon dientengevolge zal bestijgen. Niemand weet echter hoe het zal gaan en daarom is prins Charles, in 1969 officieel geïnstalleerd als prins van Wales, nog steeds bestemd voor de troon van het Verenigd Koninkrijk.
Met zijn 55 jaren valt hij qua leeftijd min of meer buiten de kring van kroonprinsen van België, Denemarken, Nederland, Noorwegen en Spanje. Prins Charles, de man die in 1981 met de veel jongere Diana Spencer (1961) trouwde. Hun huwelijk, met sprookjesachtige glans gesloten, liep op de klippen. De prinses verongelukte in 1997 in Parijs. Nadien werden prins Charles en zijn voormalige geliefde Camilla Parker Bowles steeds vaker in elkaars gezelschap aangetroffen. Een officiële verbintenis schijnt intussen niet uitgesloten te zijn.
Wie is deze Charles? Hij heeft drie oprechte interesses. Dat zijn maatschappelijke kwesties, de architectuur en het milieu. De prins kan vaak worden aangetroffen op tournee tussen daklozen, aan wie hij niet voorbijholt voor een obligaat praatje, maar met wie hij in discussie gaat. Hij wil weten wat hun dagelijkse getob inhoudt. De achterliggende jaren heeft hij zijn sociale belangstelling verzilverd door een bijdrage te leveren voor tientallen charitatieve instellingen. Zijn betrokkenheid op jongeren is niet nieuw. Nadat hij in 1976 de Royal Navy verliet, richtte hij de Prince’s Trust op, intussen een stabiele organisatie met honderden werknemers. Het is de missie van deze ”trust” om degenen te helpen die door mens en maatschappij verlaten zijn.
Als erfprins mag Charles worden betiteld als het toekomstige hoofd van de Anglicaanse Kerk. Maar of hij een doorgewinterde anglicaan is, valt te betwijfelen. Prins Charles zou je een ”relitrotter” kunnen noemen. Als hem iets niet bevalt, neemt hij stelling tegen de kerk. Hij benadrukt het belang van de islam, het boeddhisme en het hindoeïsme. Zijn pleidooi voor een godsdienstige oecumene valt niet altijd in goede aarde.
Opvallend is dat zich op Highgrove, waar hij woont, zelfs een boeddhistisch tempeltje bevindt, waar de prins in retraite kan gaan. De prins, inderdaad, houdt van meditatie. Het is in dit verband niet verwonderlijk dat hij onlangs voor de derde keer binnen een jaar in een klooster in de alleen voor mannen toegankelijke religieuze gemeenschap op de berg Athos in Griekenland verbleef.
Charles krijgt geen staatstoelage, maar ontvangt zijn inkomen uit het hertogdom Cornwall. Dit hertogdom is in de veertiende eeuw opgezet om de troonopvolger te onderhouden en omvat tegenwoordig behalve onroerend goed veel beleggingskapitaal. Het inkomen van de Britse kroonprins bedroeg in 2002 bijna 10 miljoen pond (14,4 miljoen euro). Hij betaalt 40 procent inkomstenbelasting. Het geld is bedoeld als Charles’ persoonlijke inkomen, maar ongeveer de helft geeft hij uit aan officiële taken en goede doelen. Verder betaalt Charles de salarissen van zo’n negentig medewerkers en een persoonlijke staf van rond de zeventien man.
Op zijn landgoederen realiseert de prins zijn dromen. Hij houdt van schilderen en aquarelleren in de buitenlucht. Highgrove is zijn eerste domein, met een perfecte tuin, die illustratief is voor de prinselijke ideeën van goed landschapsbeheer. De ’groene’ prins heeft een hekel aan pesticiden en bestrijdingsmiddelen, daarom krijgen kruiden en wilde planten ruim de kans rondom Highgrove.
De milieubewuste prins heeft oog voor de commercie. Aan Highgrove is een complete bio-industrie verbonden. Duchy Originals Ltd. Producten levert behalve chocolade, brood, honing, biscuit, kaas, ham en worst, ook cosmetica, tuinmeubelen en een lijn van buitenkleding: BCBG. Dit bedrijf heeft een jaaromzet van 2 miljoen euro. Verder staat de prins aan de wieg van de Prince of Wales’ Foundation of Integrated Health. Dat heeft te maken met zijn belangstelling voor de homeopathie en de alternatieve geneeskunde.
Prins Charles, een adept van de Griekse wijsgeer Plato, zou een complex karakter hebben. Hij rebelleert tegen het materialisme, maar doet desondanks geen afstand van de troon en zijn bezit. Hij vraagt harmonie tussen rede en gevoel, tussen actie en contemplatie. Hij blijft een idealist, maar is praktisch ingesteld. Zijn radicale uitspraken in het openbaar vallen net als die van zijn vader in sommige kringen in slechte aarde. Prins Charles schroomt bijvoorbeeld niet om het broddelwerk van sommige architecten in de steden aan de kaak te stellen. Hij laat zich in bedekte bewoordingen uit ten nadele van bepaalde regeringsbesluiten en blijft onverminderd ijveren voor de rechten van de minstbedeelden.
Charles blijkt gevat, heeft diepgang, is sportief en intellectueel, is non-conformistisch, maar blijft door alles heen gehecht aan koninklijke tradities. Als toekomstig koning is hij goed op de hoogte van het reilen en zeilen van de regering. De prins omringt zich met een kleine kring adviseurs die hij kan vertrouwen. Hij heeft een hekel aan paparazzi, maar weet dat hij journalisten te vriend moet houden in een maatschappij waarin de media een belangrijke rol spelen. Daarom heeft hij de oude woordvoerder van voetbalclub Manchester United Paddy Harverson, oud-journalist van The Financial Times, tot directeur van zijn pr-bureau benoemd. Harverson vindt dat de prins zich uitstekend heeft voorbereid op de koninklijke rol die voor hem is weggelegd.