Brinkhorst gaf woensdag in Den Haag de aftrap voor de energiecampagne van de Consumentenbond. Particuliere stroom- en gasafnemers die iets willen weten over het eventueel veranderen van energieleverancier kunnen terecht op de website www.energiebond.nl. Ook kunnen ze op die plek hun eventuele klachten kwijt.

Ook zonder nieuwe site kreeg de bond dit jaar al 5000 klachten binnen, voornamelijk over de al eerder vrijgegeven markt voor groene stroom. Mensen zijn boos over een veel te hoge of dubbele rekening die ze kregen, anderen voelen zich na het bezoek van een medewerker van de energiefirma onbehaaglijk in hun eigen huis, door de agressieve verkooppraktijken die sommige colporteurs erop nahouden. De eerste vier bedrijven in de klachtentoptien van de Consumentenbond zijn energiebedrijven. Dat feit zou te denken moeten geven, vindt de bond.

Toch zijn Consumentenbond, energiewaakhond DTe (Dienst uitvoering en toezicht Energie) en Economische Zaken redelijk positief gestemd als het gaat over de veranderingen vanaf 1 juli. Volgens directeur K. de Jonge van de Consumentenbond heeft minister Brinkhorst de afgelopen maanden een aantal belangrijke zorgen weggenomen. „Wat natuurlijk nog geen garantie is voor succes”, voegt ze daar onmiddellijk aan toe.

Maar ook DTe-directeur G. J. L. Zijl ziet de zaken optimistisch. De uitkomst van een snelle inventarisatie die zijn organisatie recent uitvoerde bij diverse energiebedrijven geeft hem moed. „Ze hebben er veel aan gedaan om de overstap van klanten zo soepel mogelijk te laten verlopen, de factureringsperikelen lijken onder controle en voor adequate klachtenafhandeling staan vele honderden medewerkers in de startblokken.”

Dat laatste feit op zichzelf verontrust Zijl niet. „De verandering is ingrijpend en zal zeker niet 100 procent vlekkeloos verlopen. Maar ik verwacht geen rampen of grote chaos.” Netbeheerders kunnen veranderingen van maandelijks maximaal 5 procent van de aansluitingen zonder problemen aan, zegt hij. Daarboven wordt het wel wat penibel, denken alle partijen.

Zal het echter zo’n vaart lopen met het aantal overstappers? Zeker in het begin niet, verwacht de Consumentenbond. De scepsis onder consumenten is op dit gebied behoorlijk, zegt De Jonge. „Liberalisering kent vele beloften, maar die moeten eerst nog wel worden waargemaakt. Veel mensen zullen de kat uit de boom kijken.”

Voor hen die toch voorop willen lopen heeft de Consumentenbond nog wel een goede tip, die ook in de nieuwe publieksfolder met een uitroepteken staat vermeld: „Geef nooit zomaar uw rekeningnummer.” In eerdere praktijkgevallen bleek een vrijblijvend gesprek gaandeweg de ontmoeting zomaar om te slaan in een bindend gesprek met een lang en vervelend knellend contract als gevolg.

Met het motto van de nieuwe energiecampagne -”Eerste hulp bij overstappen”- is Brinkhorst niet gelukkig. „Dat klinkt alsof er ongelukken gaan gebeuren, je denkt aan pleisters en zwachtels. De mondige cliënt is echter allesbehalve een patiënt. En ik heb er alles aan gedaan om ervoor te zorgen dat de energiemarkt geen jungle wordt.”

Een van de belangrijkste dingen daarbij is dat de bevoegdheden van de DTe worden verruimd. De dienst mag gaan oordelen over de manier waarop energieleveranciers hun diensten aan de man brengen en bij onoorbare handelspraktijken kan hij sancties opleggen. Zijl: „We gaan op de DTe-website per energiemaatschappij rapporteren hoe ze voldoen. Dat werkt zuiverend, de klant kan precies volgen hoe het met een bedrijf gaat.”

Verder moeten nieuwe energieleveranciers die aan kleinverbruikers willen leveren daarvoor vergunning aanvragen bij de DTe, die eenmaal verleende vergunningen bij levering van wanprestaties ook echt zal intrekken, verzekert Zijl de consument. Een andere kwestie is die van een eventueel faillissement van een energiemaatschappij, op de te verwachten levendige energiemarkt geen denkbeeldige gebeurtenis. De consument wordt daarvan niet de dupe, zeggen Zijl en Brinkhorst beiden. „In zo’n geval treden andere energiebedrijven op als reserveleverancier. Ook dat is wettelijk geregeld.”

De Consumentenbond hoopt overigens wel dat veel mensen op den duur zullen overstappen op een andere leverancier. „Op die manier blijft er dynamiek in de energiemarkt en zullen leveranciers de prijzen verlagen”, aldus directeur De Jonge van de bond. „Voor een gemiddeld gezin dat jaarlijks 1400 euro uitgeeft aan gas en licht is er zeker voordeel te behalen.”