„Rol deskundigen in strafzaken herzien
De rol van getuigendeskundigen in strafzaken moet worden herzien. Deskundigen houden de zwakheden in hun verhaal vaak voor de rechter verborgen en de rechter is in sommige gevallen niet goed op de hoogte van de waarde van het bewijs waardoor hij moeilijk een gegronde uitspraak kan doen.
Dat stelt P. van Koppen in zijn inaugurele rede die hij vrijdag uitspreekt ter gelegenheid van zijn aanstelling tot hoogleraar Rechtspsychologie aan de Universiteit Maastricht.
Van Koppen vindt dat de deskundige zich in de rechter moet verplaatsen om de magistraat behulpzaam te zijn. Een expert moet zich realiseren dat zijn verhaal vrijwel altijd onderdeel is of relevant is voor één of meer scenario’s die in de strafzaak aan de orde zijn, stelt Van Koppen. Dit dwingt de kenner om zich af te vragen hoe en op welke manier zijn oordeel een rechter kan helpen.
Nu is het volgens Van Koppen zo dat deskundigen meestal doen alsof hun wetenschappelijke methodes objectief en onomstotelijk bewijs opleveren. Het bepalen van een DNA–profiel of het vergelijken van vingerafdrukken zijn hiervan voorbeelden. Van Koppen stelt echter dat aan deze methodes vele haken en ogen zitten, maar dat deskundigen die voor de rechter verborgen houden. Hierdoor is de rechter niet goed op de hoogte van de waarde van dit bewijs om een gegrond onderdeel te vellen.
Van Koppen is senior hoofdonderzoeker bij het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) in Leiden en hoogleraar Rechtspsychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Daarnaast treedt Van Koppen geregeld op als getuige–deskundige in strafzaken.