De baptisten uit de regio Akmola hadden de lectuur op 25 april –de dag waarop oosters-orthodoxe christenen in het land de doden herdenken– aangeboden aan bezoekers van begraafplaatsen, zo meldde de Noorse nieuwsdienst Forum 18 donderdag. Dat gebeurde in de steden Stepnyak en Esil.

In Stepnyak probeerden drie baptisten uit Makinsk, behorend tot de Raad van Baptistenkerken, met bezoekers in gesprek te komen over het geloof en boden zij hun christelijke boeken aan. Al vrij snel arriveerde de politie, die de drie mannen arresteerde en alle lectuur (9 boeken, 17 brochures en 33 magazines) in beslag nam. Vorige week legde de rechtbank van het district Enbekshilder de drie –Yury Safronov, Vitaly Yashchenko en Dmitry Isayev– een boete op. Zij gaan hiertegen in beroep, aldus Forum 18, omdat zij „niet erkennen iets verkeerds te hebben gedaan.”

Protestants georiënteerd

In de stad Esil bezocht een groepje baptisten op 25 april eveneens de begraafplaats, zoals zij dat al jaren doen. Zij zongen liederen en boden bezoekers het Nieuwe Testament en andere christelijke lectuur aan. Twee baptisten –Viktor Leven en Andrei Blok– werden opgepakt en naar het politiebureau gebracht. Na verhoor werden zij vrijgelaten; de lectuur werd opgestuurd voor „expertanalyse.”

Deze analyse werd uitgevoerd door twee medewerkers van het Wetenschappelijk centrum voor onderzoek en analyse van religieuze vraagstukken, dat valt onder de Commissie religieuze zaken van het ministerie Religie en Civiele samenleving, Galina Novikova en Marlen Muslimov. Zij kwamen tot de conclusie dat de boeken „protestants georiënteerd” waren. „De religieuze oriëntatie, los van haar context, behoort traditioneel niet tot de Republiek Kazachstan”, aldus de experts, „en heeft voor de Kazachse samenleving geen culturele en sociale waarde.” Extremistisch was de lectuur in hun ogen echter niet. Vorige week legde de rechtbank in Esil de baptist Andrei Blok een boete op.

Grondwet

Dat evangeliseren in de voormalige Sovjetrepubliek Kazachstan uiterst gevoelig ligt, bewijzen ook de boetes die de baptisten Mikhail Milkin uit Shchuchinsk en Aleksandr Ventsel uit Astrakhanka eerder dit jaar kregen opgelegd. De twee spraken op 17 januari in het winkelcentrum van de stad Stepnyak met passanten over het christelijk geloof en boden religieuze lectuur aan. Een winkelbediende belde echter de politie, verklaarden andere bapisten later tegenover Forum 18. Op 27 juni werden de twee veroordeeld tot een boete.

Een van hen, Milkin, ging hiertegen in beroep. Volgens hem garandeert artikel 22 van de Kazachse grondwet dat „iedereen het recht op gewetensvrijheid” heeft en artikel 20 dat „iedereen het recht heeft om vrijelijk informatie te ontvangen of te distribueren door alle middelen die niet bij wet zijn verboden.” Milkin: „Ik deelde mijn overtuigingen met iedereen die naar me wilde luisteren. Daarvoor koos ik het meest simpele en toegankelijke middel: direct contact met mensen.”

Op 24 juli verwierp de regionale rechtbank van Akmola het beroep evenwel, ontdekte Forum 18.

Niet-ontvankelijk

Een lichtpuntje voor de baptisten in Kazachstan vormde een zaak die speelde in de stad Stepnogorsk. Hier evangeliseerden op 28 januari Valery Zhigalov en Ruslan Sadvakasov, beiden eveneens aangesloten bij de Raad van Baptistenkerken. De politie arresteerde hen en nam de boeken die zij bij zich hadden in beslag. Toen op 29 mei de rechtszaak tegen Zhigalov speelde, oordeelde rechter Gulmira Toleubayeva van de rechtbank van Stepnogorsk dat Zhigalov weliswaar schuldig was, maar dat er tijdens het proces fouten waren gemaakt. De „daad” had namelijk plaatsgevonden op 28 januari, maar zijn zaak werd pas op 5 april voorbereid. Dat was langer dan de voorgeschreven twee maanden. De rechter verklaarde zijn zaak daarom niet-ontvankelijk en sprak uit dat de in beslag genomen lectuur moest worden teruggegeven. Ook de rechtszaak tegen Zhigalovs medegemeentelid Sadvakasov werd overigens niet-ontvankelijk verklaard, om dezelfde reden. Dit gebeurde al op 17 mei.

Steunbetuigingen

Een opmerkelijk detail tijdens de rechtszaak tegen Zhigalov was dat rechter Toleubayeva bij de start van de zitting eerst een halfuur besteedde aan het (laten) voorlezen van steunbetuigingen die Zhigalov had ontvangen vanuit baptistengemeenten elders in Kazachstan alsook Oezbekistan, Rusland, Wit-Rusland, Oekraïne, Moldavië, Duitsland, de Verenigde Staten en Canada. „Voor de kerkleden die in de rechtszaal zaten, kwam dit onverwacht”, verklaarden baptisten tegenover Forum 18.