„Ik heb nagenoeg geen twijfel dat wij volgende week de procedure in gang zetten vanwege inbreuk op EU-regels”, aldus vicevoorzitter Frans Timmermans woensdag na afloop van de wekelijkse commissievergadering waar juridische opties tegen de Polen werden besproken. Een inbreukprocedure kan leiden tot een zaak voor het Europees Hof van Justitie.

Daarnaast bestudeert de commissie de optie die ertoe kan leiden dat Polen wegens schending van de rechtsstaat tijdelijk het stemrecht bij besluitvorming wordt ontnomen. Deze maatregel is nog nooit eerder ingezet en vereist de goedkeuring van een ruime meerderheid van de EU-landen. „Wij zijn heel dichtbij het besluit om deze procedure te starten”, aldus Timmermans.

Timmermans heeft de Poolse ministers van Buitenlandse Zaken en Justitie deze week uitgenodigd om in Brussel te komen praten over de situatie. Volgens EU-bronnen gaan de Polen echter niet in op de invitatie. De EU-commissaris herhaalde dat „onze hand blijft uitgestoken naar de Poolse regering voor dialoog” maar waarschuwde dat „niets de commissie stopt om maatregelen te treffen als dat nodig is.”

Timmermans stuurde eerder ook aanbevelingen naar de Poolse regering om de rechtsstaat weer in lijn met EU-regels te krijgen. Volgende week volgt een derde advies.

Volgens Timmermans tasten de vier nieuwe wetten elk afzonderlijk al de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht aan in het land, maar alle vier samen „brengen ze die onder de volledige politieke controle van de regering.” „Van het moment van hun benoeming tot hun pensioen zullen rechters naar haar pijpen dansen.”

De regerende Partij voor Recht en Rechtvaardigheid (PiS) is sinds haar verkiezingsoverwinning in 2015 bezig de invloed van de regering over de staatsmedia, rechtbanken en het Openbaar Ministerie uit te breiden. Zo wil premier Beata Szydlo dat het parlement controle krijgt over de benoeming van rechters in het land.