De PS-stickerdragers hebben hun bedrijf achtergelaten om de vergadering bij te wonen waarin Provinciale Staten over hun toekomst beslissen: enkele tientallen op de tribune, maximaal 350 in een andere zaal en de rest buiten, voor een groot scherm dat ervoor zorgt dat de vergadering stratenver te horen is.

Lees ook

„Honderden boerenbedrijven op de tocht”

„Het plan wordt aangenomen”, zegt een jonge varkenshouder uit Heusden beslist. Waarom hij dan toch kwam protesteren? „We hopen op goed flankerend beleid”: wat krijgen de boeren terug voor het offer dat ze moeten brengen?

Intussen vallen de plannen van de Heusdenaar in duigen. „Ik heb er pas een bedrijf bijgekocht; dat moest mijn ontwikkellocatie worden. Maar door de strengere normen is dat onmogelijk. Ik moet een extra luchtwasser plaatsen en mijn huidige vervangen. Dat is een grote investering. Wij hebben mestbanden waarmee de mest uit de stal kan worden gehaald. Die techniek wil ik graag gaan toepassen, maar dat lukt me niet op tijd.”

”Boeren horen bij Brabant”, zegt een spandoek op de vijf tractoren op het plein voor het provinciehuis. En: ”Van den Hout maakt boeren koud”; gericht op de SP-gedeputeerde die de plannen verdedigt. Op T-shirts zeggen de veehouders over zichzelf: ”Boerenverstand daar kom je verder mee.”

Boerenorganisatie ZLTO zorgt goed voor de honderden leden die zijn komen opdagen: er zijn hamburgers, er staan bakken bami buiten. „Niemand van onze leden stelt de stikstofnorm ter discussie”, zegt de boerenwoordvoerder op het grote scherm beslist. Maar de weg erheen moet wel begaanbaar zijn.

In een hoekje houdt zich een handjevol tegendemonstranten op, met kleine bordjes die om minder beesten en minder mest roepen. Binnen is de inspraakronde voorbij, en de aanwezige boeren worden bedankt omdat die „keurig” verliep. Uit voorzorg zijn de opritten naar het provinciehuis geblokkeerd en mogen alleen mensen met een polsbandje naar binnen.

Na de bami is de aandacht weer voor de Statenvergadering. Commissaris van de Koning Van de Donk probeert zijn ongeduld niet te tonen als de Statenleden niet op tijd in de zaal zijn, vervolgens het hele debat willen afblazen, daarna om een schorsing vragen en na die schorsing weer niet op tijd terug zijn.

Afblazen, dat blijken bij hoofdelijke stemming 22 van de 54 Statenleden te willen: er is te veel onrust, te weinig draagvlak, te weinig bekend over het flankerend beleid, zeggen onder meer CDA en CU/SGP.

Maar nee, hun 32 collega’s willen verder. Een schorsing van twintig minuten, verzoekt Meijer (D66) vervolgens. Dat zorgt voor een kakofonie van waarom-vragen. Omdat er een amendement in voorbereiding is, zegt het Statenlid. Dat wil geen fractie blokkeren.

Als dan eindelijk VVD’er Bollen als eerste aan het woord komt en de plannen van Gedeputeerde Staten steunt, wordt hij om de haverklap geïnterrumpeerd. „U zet boeren het mes op de keel”, roept Van Hattem (PVV), wetend dat het –ook via internet– in de hele provincie te horen is.

Sommige boeren houden het voor gezien. De Heusdenaar gaat straks ook naar huis. „Paps zorgt vandaag voor het bedrijf; ik moet hem gaan helpen.”

De Staten vergaderen verder. Ze betogen lang, ze interrumperen veel. Bij het ter perse gaan van deze krant zijn ze nog lang niet uitgepraat.