Ongeveer 25 nabestaanden van omgekomen moslimmannen lieten dinsdag hun afkeuring soms luidruchtig blijken na de uitspraak van het hof. Na afloop begon een van de moeders tegen de voorzitter te schreeuwen.

De zaak handelde om de dood van de mannen die op 13 juli 1995 als laatste op de VN-compound zaten. Dutchbat handelde onrechtmatig door te blijven meewerken aan hun evacuatie, zegt het hof. Dutchbat kon op dat moment weten of hád moeten weten, vindt het hof, dat de moslimmannen een reële kans hadden op een onmenselijke behandeling of executie.

Overlevingskans

De Nederlanders hadden de mannelijke vluchtelingen toen de keus moeten geven om op de compound te blijven. De kans op overleven schat het hof in op 30 procent. Daarom krijgen nabestaanden maar 30 procent van de geleden schade vergoed.

De staat gaat de uitspraak van het hof zorgvuldig bestuderen, maar „het uitgangspunt is en blijft dat de Bosnische Serviërs verantwoordelijk zijn voor het drama.”

De uitspraak van het gerechtshof laat eens te meer zien dat zowel de burgerbevolking als militairen van Dutchbat het slachtoffer zijn geworden van de situatie, stelt advocaat Michael Ruperti, die ruim 200 veteranen vertegenwoordigt die een schadevergoeding van de staat eisen. De groep claimt dat ze „willens en wetens” op een onuitvoerbare missie zijn gestuurd.

Advocaat Marco Gerritsen van de nabestaanden van de genocide in Srebrenica vindt dat er een „juridische klap” is uitgedeeld aan de Nederlandse staat. Hij doelt daarmee op de toegewezen aansprakelijkheid voor de dood van een deel van de omgebrachte moslimmannen.

Gerritsen is daar blij om, maar zei dinsdag meteen dat er „meer in had gezeten.” Zijn doel was om de staat aansprakelijk te stellen voor de dood van alle ongeveer 7000 vermoorde moslimmannen en -jongens. De advocaat toonde zich verrast dat het hof de nabestaanden maar 30 procent van de geleden schade toekent.

„Dat kwam als een duveltje uit een doosje. En het is nogal arbitrair om te bepalen wat de kans van overleving zou zijn geweest”, zei Gerritsen. Bovendien had zowel hij als de staat het tijdens de procedure niet over deze situatie gehad. Gerritsen gaat het arrest bestuderen en kijken of cassatie erin zit.

Teleurstellend

Oud-Dutchbatcommandant Philip Messak noemt de uitspraak van het gerechtshof „teleurstellend”, omdat deze de integriteit van Dutchbat raakt. „Het besluit van de blauwhelmen om de moslimmannen te weigeren op de compound te blijven, moet je zien in de tijdgeest en situatie van 1995.” Dutchbat heeft „naar eer en geweten” gehandeld op basis van de beschikbare informatie van destijds, aldus Messak. „Achteraf pas werd vastgesteld dat de mannen werden vermoord. Achteraf is het altijd gemakkelijk praten.”