Een vertrek van al-Sadrs Mahdi-leger uit Najaf zou het Amerikaanse leger goed uitkomen. De Amerikanen hopen de al weken durende sjiitische opstand in het zuiden van Irak te onderdrukken voordat ze de macht aan de Irakezen overdragen, over ruim een maand. Al-Sadr eist volgens al-Rubaie wel dat ook de Amerikanen zich uit Najaf terugtrekken. Eerder deze week pakten Amerikaanse militairen een belangrijke medewerker van al-Sadr op.

Met nog een maand te gaan voor de machtsoverdracht in Irak zijn de Verenigde Naties en de Verenigde Staten voluit bezig een nieuwe Iraakse overgangsregering in elkaar te timmeren. Volgens de voorzitter van het huidige Iraakse bestuur zal de samenstelling van de nieuwe Iraakse regering volgende week bekend zijn.

De zoektocht naar de juiste personen voor de dertig te vergeven posten wordt geleid door de ervaren VN-gezant Lakhdar Brahimi en door de Amerikaanse presidentieel gezant Robert Blackwill. Zij voeren achter de schermen in Bagdad gesprekken met functionarissen van alle Iraakse bevolkingsgroepen en religieuze groeperingen. Die zijn weer verwikkeld in een onderling gevecht over verdeling van vooral de hoogste posten, die van premier, president en twee vice-presidenten.

De Iraakse kernfysicus Hussain al-Shahristani heeft woensdag gezegd dat hij geen premier wil worden van de overgangsregering. Al-Shahristani was de afgelopen dagen met toestemming van Washington voor de post benaderd door Lakhdar Brahimi, de VN-gezant in Irak. Al-Shahristani werd gezien als de ideale kandidaat omdat hij een sjiiet is zonder nauwe banden met politieke groeperingen en omdat in hoog aanzien bij de bevolking staat.

De nucleaire wetenschapper, die jarenlang in de gevangenis zat omdat hij weigerde Saddam Hussein te helpen bij de bouw van een atoombom, liet Brahimi woensdag echter weten niet bereid te zijn de belangrijke post van politiek leider van de nieuwe regering op zich te nemen. „Hij heeft gezegd dat hij zijn land liever op andere wijze wil helpen”, aldus Brahimi. Wie nu de belangrijkste kandidaat is voor het premierschap is onduidelijk.

Een naam die circuleert voor het presidentschap is die van oud-minister van Buitenlandse Zaken Adnan Pachachi. De soenniet zit nu ook in de regeringsraad. Twee andere leden van dat orgaan, de sjiiet en leider van de Dawa-partij Ibrahim Jaafari en Koerdenleider Jalal Talabani worden getipt als vice-president.

Waar er in Bagdad wordt gezocht naar een acceptabele bestuurlijke eenheid, buigt de Veiligheidsraad in New York zich nog steeds over een tekst van een nieuwe Irak-resolutie. De voorgestelde tekst van de Amerikanen en de Britten is voor belangrijke raadsleden als Frankrijk, Rusland en China nog te vaag over wat voor een „volledige soevereiniteit” een nieuw Iraaks bestuur nu eigenlijk echt krijgt.

De gesprekken concentreren zich vooralsnog op de vraag wie nu eigenlijk de echte baas zal zijn over de tienduizenden buitenlandse soldaten die ook na 30 juni in Irak blijven. De Britse premier Blair zei dinsdag nog dat de Irakezen een beslissende stem krijgen, woensdag nuanceerde hij dat door toe te voegen dat de Amerikanen het bevel hebben en houden.

Hij schaarde zich daarmee achter Washington, dat bij monde van minister Powell (Buitenlandse Zaken) had laten weten dat de troepenmacht aangestuurd wordt door de Amerikaanse commandanten. Het Iraakse bestuur mag uiteraad zijn mening laten horen, en daar zal ook grote waarde aan worden gehecht, maar de troepenmacht zal verder naar eigen inzicht moeten kunnen opereren.

Twee Russische burgers zijn woensdag omgekomen toen hun konvooi in een hinderlaag reed bij een elektriciteitscentrale bij Bagdad. Vijf andere raakten gewond. Bij het incident kwam ook een Irakees om. Dat heeft een arts van een plaatselijk ziekenhuis gemeld.

De Russen werkten voor Interenergoservis, de enige Russische onderneming die nog in Irak actief was. Het bedrijf heeft inmiddels besloten zijn werkzaamheden in Irak op te schorten. Twee vliegtuigen van het Russische ministerie van Noodsituaties brengen de 241 werknemers die nog in Irak zijn vandaag en morgen naar Rusland. Daarna zijn alle grote Russische bedrijven weg uit Irak.

Bij andere geweldsincidenten in Irak vielen negen doden en zeventien gewonden. Drie Irakezen werden gedood en negen raakten gewond toen woensdag een bom ontplofte in het zuidwesten van Bagdad. Aangenomen wordt dat twee van de doden en een van de gewonden betrokken waren bij het plaatsen van de bom.

Een Iraakse politiefunctionaris maakte woensdag bekend dat Amerikaanse soldaten dinsdagavond een auto in het centrum van de noordelijke stad Kirkuk hadden beschoten, vijf minuten nadat daar om 23.00 uur de avondklok was ingegaan. Een mannelijke inzittende vond de dood, zijn vrouw raakte gewond. Een baby van het echtpaar bleef ongedeerd. Het Amerikaanse leger heeft nog niet gereageerd.

In Baqouba, 40 kilometer ten noordoosten van Bagdad, vielen vijf doden en zeven gewonden toen een bom afging naast een konvooi waarin onder anderen een politiecommissaris meereed. Deze bleef ongedeerd.

Een andere bom ging af op het Tahreerplein in Bagdad, bij een belangrijke brug over de Tigris. Een Amerikaans legervoertuig werd beschadigd, maar voor zover bekend raakte niemand gewond.

De voormalige Amerikaanse vice-president Al Gore heeft woensdag minister van Defensie Donald Rumsfeld en nationale veiligheidsadviseur Condoleezza Rice opgeroepen af te treden. Volgens Gore zijn zij, naast president George Bush, de belangrijkste schuldigen voor het volgens Gore „catastrofale Irak-beleid van de regering.”

Ook CIA-directeur George Tenet zou als belangrijke regeringsadviseur het veld moeten ruimen, aldus Gore in een toespraak op de Universiteit van New York. De post van Rumsfeld moet volgens Gore worden overgenomen door iemand „die wel beschikt over gezond verstand en een goed oordeelsvermogen.” Rice moet als belangrijkste coördinator van het buitenlandse veiligheidsbeleid eveneens weg, concludeert de voormalige vice-president.