Niets wijst erop dat de crisis rond Qatar spoedig bezworen zal worden. Vooral Saudi-Arabië heeft zo hoog ingezet dat er zonder gezichtsverlies geen weg terug is.

De Qatarese relaties met Iran vormden een belangrijk breekpunt met andere Golfstaten, maar de kans is aanzienlijk dat Saudi-Arabië precies het tegenovergestelde zal bereiken van wat het beoogt: dat de relaties tussen Iran en Qatar juist versterkt zullen worden.

Intussen doen er in het Midden-Oosten allerlei samenzweringstheorieën de ronde. Zo zouden de drie Golfstaten die de boycot tegen Qatar zijn begonnen, een paleiscoup voorbereiden om de Qatarese emir Tamim te vervangen door iemand die meer op de Saudische lijn zit.

Er wordt tevens openlijk gespeculeerd over een mogelijke militaire actie tegen Qatar. Michel Rubin vroeg zich in een artikel voor Foreign Affiars zelfs af of het mogelijk is dat Qatar als zelfstandige staat zal verdwijnen. Niet bepaald leesvoer waar de Qatarese emir vrolijk van zal worden.

Er zijn aanwijzingen dat er ook in Qatar met alle mogelijke scenario’s rekening wordt gehouden. Qatar had als onderdeel van een vredesmissie 450 militairen gestuurd naar een grensovergang tussen het Afrikaanse Eritrea en Djibouti. Die werden plotseling teruggeroepen. En op 12 juni bezocht een Turkse militaire delegatie Qatar om de komst van Turkse militairen naar dat land voor te bereiden. In de Verenigde Staten zei Yusef al-Utaiba, ambassadeur van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE), dat de Verenigde Staten zouden moeten overwegen om hun militaire basis in Qatar weg te halen. Hij doelde op al-Udeid, waar zich de grootste Amerikaanse militaire basis in het Midden-Oosten bevindt.

De druk op Qatar wordt dus van alle kanten opgevoerd, in de verwachting dat de Qatarese emir uiteindelijk alle eisen zal inwilligen.

Er is echter ook nog een heel andere uitkomst mogelijk, die emir Tamim zou kunnen afkijken van zijn Syrische collega Assad. Die zit na zes jaar oorlog vaster in het zadel dan ooit dankzij de onwrikbare steun van zijn Iraanse en Russische bondgenoten. En bij deze Iraans-Russische as heeft zich onlangs Turkije aangesloten als gevolg van de besprekingen in het Kazachse Astana. Het is opmerkelijk dat precies deze drie landen hun sympathie aan Qatar hebben betuigd.

Iran heeft reeds zijn luchtruim opengesteld voor Qatarese vliegtuigen, terwijl Rusland voedsel naar Doha stuurde – bij wijze van geste in de vastenmaand ramadan, aldus president Poetin. En de 3000 Turkse militairen zullen via Iran naar Qatar reizen. De Amerikaanse president Trump doet er daarom waarschijnlijk verstandig aan om de Amerikaanse militaire basis in het Qatarese al-Udeid niet op te doeken. De Qatarese emir zou als alternatief zo maar Russische militairen kunnen uitnodigen. En dat is een verzoek waar de autoriteiten in Moskou ongetwijfeld graag gehoor aan zullen geven.