Welke partij zich bij het zogenoemde motorblok zou moeten aansluiten is nog steeds onduidelijk. Tjeenk Willink zal donderdagmiddag met D66-leider Alexander Pechtold overleggen. Het aantal opties is beperkt. Pechtold heeft eerder duidelijk gemaakt dat hij niet in een coalitie wil met ChristenUnie, ook niet nu GroenLinks is afgevallen en de PvdA de boot afhoudt. D66 heeft daarmee een sleutelrol.

De informateur liet weten dat hij vooral gaat kijken of partijen elkaar op inhoudelijke gronden uitsluiten. Het zou betekenen dat D66 zijn niet-inhoudelijke bezwaren tegen de christelijke partij zou moeten laten varen. Tjeenk Willink riep in zijn algemeenheid de partijen op te bewegen.

De door de SP gewenste coalitie zonder de VVD sluit Tjeenk Willink inmiddels helemaal uit. Zo’n coalitie met het CDA en linkse partijen is „getalsmatig niet stabiel” volgens de informateur. Een kabinet met de PVV is volgens hem ook niet mogelijk. SP en PVV staan daarmee buitenspel.

Rutte en Buma hebben de inhoudelijke argumenten waarom zij niet met de PVV willen op papier gezet. Zo schrijft Rutte onder meer dat PVV-leider Geert Wilders instituties ondermijnt die de basis zijn van de democratische rechtstaat en dat hij „liberale kernwaarden” afwijst.

Buma verwijst naar het opzeggen door de PVV van de steun aan het kabinet van VVD en CDA in 2012. Volgens de CDA-leider heeft Wilders niets gedaan om het vertrouwen te herstellen en gaan „beledigingen en vaak ronduit grove uitspraken” onverminderd door.

SP-leider Emile Roemer heeft in zijn gesprek met Tjeenk Willink donderdag gezegd dat samenwerking met de VVD niet kan omdat die „op basis van haar grondbeginselen de architect is van een meerjarige neoliberale koers”.