Smalle doorgang, kleine haven. Wie Zr. Ms. Holland –een patrouilleschip van de Koninklijke Marine– ziet afgemeerd in Bassin 2 krijgt ontzag voor de wachtofficier die de boot naar binnen leidde. De Nederlandse vlag wappert fier vanaf het achterdek.

De Holland was tot maandagmorgen in Engeland voor de herdenking van 350 jaar Slag op de Medway, of –zoals in de Nederlandse geschiedenisboekjes– Tocht naar Chatham. Passender was natuurlijk geweest als de marine het fregat Zr. Ms. De Ruyter had gestuurd, maar die kan vanwege haar diepgang de rivier niet op, aldus een marinewoordvoerder.

Ach, marineboegbeeld Michiel de Ruyter bleef in juni 1667 ook buiten liggen. Hij liet zijn ondercommandanten en vooral kolonel Willem Joseph baron van Ghent en zijn mariniers de klus klaren. De toenmalige Engelse vloot werd bij Chatham volledig in de pan gehakt. Het werd de eerste grote, geslaagde amfibische actie van het net opgerichte Korps Mariniers. Het korps overigens dat nu nauw samenwerkt met de Britse mariniers.

Grootste maritieme vernedering

Voor de Engelsen was het de grootste maritieme vernedering ooit. Our most glorious defeat, zoals ze zelf zeggen. Toch is het 350-jarig jubileum alle reden voor een feestje, samen met de Nederlandse overwinnaars.

Prins Maurits nam vorige week een vlootschouw af, tientallen jachten steken deze week de Noordzee over en zaterdagavond staat de Medway “opnieuw in vuur en vlam”.

In de kathedraal van Rochester, dat samen met Chatham bij de gemeente Medway hoort, is de slag zondag herdacht. De Nederlandse ambassadeur in het Verenigd Koninkrijk, Simon Smits, leest voor uit Prediker 3. „Alles heeft zijn tijd. Een tijd om lief te hebben en een tijd om te haten. Een tijd van oorlog en een tijd van vrede.”

De kerk is de tweede oudste kathedraal van Engeland en al meer dan 1400 jaar in gebruik. De hoge jongensstemmen van het koor vullen moeiteloos de enorme ruimte. De nieuwe burgemeester van Medway is erbij, in een ceremonieel rood kostuum. De dienst is tevens bedoeld als zijn ‘intrede’. Vijf officieren en matrozen van de Holland rechten de rug bij het zingen van het Britse volkslied.

Britten staan zaterdag in de rij om een kijkje te nemen op Zr. Ms. Holland. Hun eigen HMS Richmond zou ook aanwezig zijn, maar dat schip werd door de Britse marine „om operationele redenen” teruggetrokken. Volgens een Nederlandse officier op de brug van de Holland „om de Russen op de Noordzee te begeleiden.”

Op het achterdek van het marineschip worden stripboeken over de Tocht naar Chatham en Michiel de Ruyter Zeeheldendrop verkocht. ”Dutch treat.” Britse kinderen trekken een vies gezicht als ze het zwarte snoepje proeven. Hun ouders beginnen er niet eens aan. Liever Engelse drop?

Voetbalwedstrijd

Een matroos likt aan een waterijsje. Hij is in vol ornaat. Hij rekende er op meer te kunnen passagieren maar „twee recepties voor bobo’s” en twee keer open dag houden hem aan boord. O ja, er was wel tijd voor een voetbalwedstrijd tegen de Britse collega’s. En? „Verloren.”

Ironisch genoegen hebben de Engelsen 350 jaar geleden garen gesponnen bij hun verlies. Koning Charles II zag zich genoodzaakt vrede te sluiten met Holland. Omdat er van zijn vloot weinig overbleef –het vlaggenschip Royal Charles ging mee als oorlogsbuit– werd een ambitieus nieuwbouwprogramma gestart.

Dat resulteerde in een marine met veel grotere en sterkere schepen en vervolgens 200 jaar heerschappij over de wereldzeeën voerde. Chatham groeide uit tot de voornaamste marinebasis van het land, waar onder andere de Victory is gebouwd, het schip waarmee de Britse zeeheld Nelson begin 19e eeuw de Slag om Trafalgar won.

Viceadmiraal bd. Matthieu Borsboom kan er om glimlachen. „Je moet blijkbaar eerst een nederlaag lijden om sterker uit de strijd te komen.” Borsboom was baas van de Koninklijke Marine van 2010 tot 2014. Hij staat zaterdagmiddag op het terrein van de Historic Dockyard bij de finish van een roeirace tussen Nederlandse sloepen op de Medway en roemt de Britse maritieme geschiedenis. „De dokken, die in 1984 na 400 jaar zeevaartgeschiedenis buiten bedrijf werden gesteld, zijn fraai gerestaureerd. Er is in dit museum een nog werkende touwslagerij van 400 meter te zien. Prachtig.”

De Britten grijpen ook nu weer hun kans. Normaal scheuren Europese toeristen die in Dover aankomen hier voorbij op weg naar Londen. Maar Visit Kent wil dat veranderen, zegt Richard Hicks. „Michiel de Ruyter zette Medway in 1667 op de kaart en wij doen dat weer in 2017.”