Fransen geven president Macron ruim mandaat mee
„We hebben vijf jaar om te overwinnen”, klonk het zondag in Parijs op een feestje van aanhangers van de partij van de kersverse president Emmanuel Macron, La République en Marche. De partij stevent, zoals verwacht, na de eerste ronde van de parlementsverkiezingen van zondag af op een klaterende overwinning.
Het was uitbundigheid troef op het feestje van de partij in Parijs. „Sarko (oud-president Sarkozy, MW) zei: Als Macron in staat is een meerderheid te behalen, is hij een genie. En kijk eens aan, zoals gezegd: hij is een genie”, jubelde de 28-jarige bezoeker Nourdine Azzouk zondag opgetogen tegenover de krant Le Figaro.
Alle kandidaten die in één van de 577 kiesdistricten ten minste 12,5 procent van de geregistreerde kiezers achter zich hebben gekregen, komen zondag opnieuw uit in een tweede ronde. De voorspellingen wijzen echter zo duidelijk op een overwinning voor La République en Marche dat de aanhang van president Macron de winst zondag vast incasseerde. De partij kreeg ruim 32 procent van de stemmen achter zich, wat naar verwachting goed is voor zeker 400 en mogelijk zelfs meer dan 450 van de 577 zetels in de Assemblée Nationale, de Franse Tweede Kamer.
De gevestigde partijen hebben het nakijken. De centrumrechtse Republikeinen kwamen niet verder dan 21,5 procent, terwijl de socialisten zelfs onder de 10 procent zakten. De laatsten houden daarmee volgens de prognoses niet meer dan 15 tot 20 van de huidige 260 zetels over.
Dat is een zware dobber voor de partijen die decennialang de Franse politiek bepaalden. Het is bovendien een hernieuwde, glasheldere evaluatie van het bewind van de vorige president, de socialist François Hollande. Zowel tijdens de presidentsverkiezingen van april en mei als tijdens de eerste ronde van de parlementsverkiezingen kreeg de Socialistische Partij de hardste dreun. Hollande genoot tijdens zijn bewind al een historische impopulariteit, wat mede kwam doordat beloofde hervormingen uitbleven.
Macron, die minister was onder Hollande, belooft de noodzakelijke hervorming van met name de economie nu wél door te zetten. Het is duidelijk dat hij en zijn premier Édouard Philippe een meerderheid in het parlement daarbij hard nodig hebben. Kennelijk gunnen de Fransen de president die meerderheid.
Tegelijk is duidelijk dat hervormen ook dan nog een zware opgave wordt, en dat realiseren de partijgenoten van Macron zich goed. „We hebben vijf jaar om te overwinnen”, klonk het daarom zondag op het feestje van de partij. Met andere woorden: in de komende presidentiële termijn moet het gebeuren, anders zal het Macron net zo vergaan als zijn voorganger.
De teleurstellend lage opkomst van zondag, minder dan 50 procent, is daarbij een duidelijke waarschuwing. Reden voor triomfalisme is er nog niet voor Macron. Feit is dat hij de tweede ronde van de presidentsverkiezingen op 7 mei met name won vanwege zijn tegenkandidaat: Marine Le Pen van het Front National. En nu bleven nog meer kiezers als toen simpelweg thuis.
Uit onderzoek blijkt dat de meeste thuisblijvers kiezers van Le Pen en de uiterst linkse Jean-Luc Mélenchon waren. De beide kandidaten behaalden tijdens de eerste ronde van de presidentsverkiezingen gezamenlijk nog ruim 40 procent van de stemmen, nu nog maar een goede 24 procent. Deze cijfers geven de kwetsbaarheid van het mandaat van Macron aan: de onvrede is niet zomaar het land uit.
De partij van Macron lijkt zich daarvan bewust te zijn. „We zullen respect tonen voor de oppositie”, zei Jean-Paul Delevoye van La République en Marche zondag. „Er behoort respect te zijn voor minderheden in het debat. Het wordt geen dominante, maar een verantwoordelijke meerderheid.”