Gelijk maar even de antwoorden. De populairste straatnaam is de Kerkstraat, gevolgd door Schoolstraat, Molenstraat, Dorpsstraat en Molenweg. De Wilhelminastraat in Den Haag is vernoemd naar koningin Emma. Wilhelmina is namelijk haar derde doopnaam. In de hofstad heeft zij elf straten toebedeeld gekregen, waaronder de Koninginnestraat, de Koningin Emmastraat en de Regentesselaan. Ze is daarmee de persoon met de meeste straatnamen in één plaats.

Heerlen heeft het voorrecht van de langste straatnaam. Of de bewoners het ook prettig vinden, is maar de vraag. Je zult maar haast hebben en moeten aanduiden waar je woont: de Ir. mr. dr. Van Waterschoot van der Grachtstraat.

Gramsbergen en Katwijk aan Zee kunnen er ook wat van met respectievelijk de Burgemeester baron van Voerst van Lyndenstraat en de Wethouder Fierman Eduard Meerburg seniorkade. Dan is het toch wat handiger om aan de A of de B in Ottoland te wonen. Officieel ligt de allerlangste straatnaam overigens in Duiven. Maar bij deze straat is nooit een bordje geplaatst, zodat hij wat minder meetelt. Het gaat om de Laan van de landinrichtingscommissie Duiven-Westervoort: vijftig letters, vier spaties en een koppelteken.

De Lievelingsweg is in Nederland niet te vinden, maar wel in het Duitse Bonn. Lieveling is in een oud dialect namelijk het Duitse woord voor leeuwerik.

Die Vliegende Koffer is geland in Eindhoven, zo’n 10 kilometer bij het vliegveld vandaan. De straat is vernoemd naar een sprookje. Wie er nu in een straat met zo’n naam wil wonen, wordt in het boek niet duidelijk. Maar echt geschikt lijkt de straatnaam niet. Overigens zijn er wel meer bijzondere namen, zoals Luilekkerland in Leeuwarden, Voor ’t Voormalig klein Poortje in Groningen en Achter den Engelschen Pispot in Den Bosch.

Dings beschrijft de bizarste feitjes. Bijvoorbeeld welke twee plaatsen de meeste gelijknamige straten hebben. Of waarom er een Ajaxstraat vlak bij het Feyenoordstadion in Rotterdam ligt. En welke straatnamen rijmen, zoals het Nijntje Pleintje in Utrecht. Of hoeveel procent van alle straten eindigt op ”-straat”.

Veel straten zijn vernoemd naar Nobelprijswinnaars, uitvinders, politici, helden en schilders. In de laatste categorie valt Rembrandt van Rijn op. Naar hem zijn meer dan 200 straten vernoemd. Ook Frans Hals wordt vaak geëerd. Jan Steen komt er wat bekaaid af. In veel plaatsen is er wel een Steenstraat, simpelweg omdat het ten tijde van de naamgeving een verharde straat was. Voor Jan Steen is er in dat geval meestal geen plek meer.

Maar wat te doen als iemand naar wie een straat is vernoemd bij nader inzien minder prettige dingen heeft uitgehaald? Soms wordt een straatnaam dan gewijzigd, tot verdriet van de bewoners, die adreswijzigingen moeten versturen. Dings adviseert om niet al te snel een naam te wijzigen. Dan doe je namelijk algauw aan geschiedvervalsing.

Dings geeft in zijn boek een brij aan feitjes weer. Soms komt het wat ongeordend over. Maar het boek is een aanrader voor wie wil genieten van de achtergrond van de straatnamen.

Boekgegevens

”Over straatnamen met name. Waarom onze straten heten zoals ze heten”, René Dings; uitg. Nijgh en Van Ditmar, Amsterdam, 2017; ISBN 978 90 388 03524; 272 blz.; € 17,50.