De gedachte dat TBS’ers te vrijblijvend behandeld worden, is in de samenleving breed verspreid. Vooral plegers van seksuele delicten moeten streng aangepakt worden, waarbij vergaande methoden als chemische castratie niet moeten worden geschuwd. Forensisch psychiater Van Marle, verbonden aan het Rotterdamse Erasmus Medisch Centrum, kent de geluiden uit de samenleving. Hij schuwt een stevige aanpak bepaald niet, maar plaatst wel kanttekeningen. „Het is echt niet zo dat iemand uit een risicogroep zomaar naar buiten kan.”

Volgens de Rotterdamse hoogleraar en oud-directeur van het Pieter Baan Centrum wordt het relatief kleine aantal TBS’ers dat seksuele delicten pleegt, nauwkeurig gevolgd door de publieke opinie. Begrijpelijk, vindt hij, „maar we moeten hier niet alleen aan de hand van incidenten over praten. De behandelaars volgen zulke mensen natuurlijk ook op de voet. Daaruit blijkt dat er relatief heel weinig mensen tussen zitten die opnieuw in de fout gaan. Die mensen komen namelijk gewoon niet meer vrij.”

Tegenwoordig zijn er goede instrumenten om de kans op herhaling vast te stellen, zegt Van Marle. „Er is een aantal TBS-patiënten die erg psychopatisch zijn en vaak rare seksuele fantasieën hebben. Van hen kun je vaststellen dat ze een risicogroep vormen. Die mensen laat je niet meer los.”

Uit een vorig jaar gepresenteerd onderzoek bleek dat TBS-behandeling lang niet bij alle seksuele delinquenten effect heeft. Voor CDA en LPF was dat reden om te pleiten voor verplichte chemische castratie van patiënten bij wie herhaling te verwachten is. Nu is deze vorm van castratie alleen toegestaan als de patiënt er zelf mee instemt.

Ook hoogleraar Van Marle is voorstander van meer dwang dan tot nu toe mogelijk is. „Met de goede prognoses die we tegenwoordig kunnen maken, moeten we kunnen zeggen: U bent qua prognose zo gevaarlijk, dat u niet weg kan. Misschien weet u zelf niet eens hoe gevaarlijk u bent. We moeten ze dus voor de keuze kunnen stellen: óf binnen blijven, óf de behandeling volgen die wij het beste voor ze vinden. Dat kan ook chemische castratie zijn.”

Chemische castratie is een lelijke term, vindt de oud-directeur van het Pieter Baan Centrum. „Dat is jammer, want het is een heel normale behandelwijze, zodat iemand zich niet meer door een seksuele drang laat overrompelen. Het betreft niet alleen medicatie, maar ook een hele praatbehandeling.”

De hoogleraar voert al jaren een pleidooi voor een langer behandeltraject. „De politiek wil te veel in te korte tijd. Een fatsoenlijk behandelplan kun je nauwelijks maken. Dokters hebben gewoon wat meer tijd nodig. Ik begrijp dat dat niet altijd kan door patiënten langer in een dure kliniek te houden, maar er zijn ook veel mogelijkheden met bijvoorbeeld elektronisch toezicht, thuis. Of dat we zeggen: U moet zich iedere week melden, anders pakken wij u bij de kladden. Maar dan moeten we er niet alleen naar aanleiding van een incident over spreken.”