Wat is het klimaatverdrag zonder de VS?
De Amerikaanse president Donald Trump maakt donderdagavond bekend of hij de Verenigde Staten terugtrekt uit het klimaatverdrag van Parijs. Algemeen wordt aangenomen dat Trump de afspraken uit 2015 opzegt.
Dat bevestigden ook anonieme bronnen binnen het Witte Huis. Wereldwijd werd gisteren al met afkeuring gereageerd.
Trump zou met het besluit de handtekening van zijn voorganger Obama onder het akkoord terugtrekken. Wat houdt het klimaatverdrag van Parijs in en wat zijn de gevolgen als de regering-Trump niet meer meedoet?
De klimaatconferentie van Parijs had eind 2015 plaats. Het was de 22e klimaattop van de VN-conferentie UNFCCC. Nadat eerdere toppen waren mislukt, lukte het in Parijs wel om duidelijke afspraken te maken over het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen.
Bijna 200 landen zetten hun handtekening onder het akkoord. Slechts enkele naties zagen daarvan af: Syrië en Nicaragua. De landen spraken af maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de temperatuur deze eeuw met niet meer dan 1,5 tot 2 graden Celsius mag stijgen. Verder is besloten dat rijkere landen financiële bijstand gaan geven aan landen die kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering.
Van de landen die hun handtekening onder het akkoord zetten, zijn er inmiddels 147 die het verdrag hebben geratificeerd, waaronder de VS. Ook grote spelers als China, Australië en de Europese Unie zijn formeel akkoord. Nederland heeft het verdrag overigens nog niet geratificeerd. De Eerste Kamer moet er nog over spreken. Dat gebeurt naar verwachting op korte termijn.
Als de VS zich inderdaad terugtrekken uit het klimaatverdrag betekent dat niet dat het akkoord geen waarde meer heeft. Het verdrag betreft de periode na 2020 en treedt in werking na ratificatie door 55 landen die gezamenlijk meer dan 55 procent van de broeikasgassen uitstoten. Milieuorganisatie Greenpeace wijst erop dat de VS verantwoordelijk zijn voor circa 15 procent van de uitstoot van broeikasgassen en dat de vereiste 55 procent dus ook zonder de VS wordt gehaald.
Verder denken milieugroepen en veel politici dat ook zonder de deelname van Trump wereldwijd de strijd tegen de opwarming van de aarde zal doorgaan, ook in de VS. „De groei van de duurzame industrie heeft zo’n vaart genomen. Die trein is niet meer te stoppen, ook niet in de VS”, voorspelt Greenpeace. De organisatie wijst erop dat het Amerikaanse bedrijfsleven los van Washington zal blijven inzetten op duurzame groei. Hetzelfde geldt voor afzonderlijke Amerikaanse steden en voor staten als Californië en New York.
Als Trump deelname aan het klimaatakkoord opzegt, betekent dit ook niet dat hij er direct van verlost is. Volgens deskundigen duurt het formele proces van terugtrekking zeker drie tot vier jaar, en daarmee ongeveer de hele periode van de huidige ambtstermijn van Trump.
Opmerkelijk is overigens dat er vandaag een gezamenlijk document van China en de Europese Unie over het klimaat openbaar wordt gemaakt. De Volkskrant wist al de hand op een concept te leggen. De opstellers bevestigen het belang van wat zij noemen het „historische” akkoord en noemen klimaatmaatregels „belangrijker dan ooit.”
In de overeenkomst liggen afspraken vast over meer politieke, technische, economische en wetenschappelijke samenwerking om een „wereldwijde transformatie” op het gebied van het klimaat tot stand te brengen.
Grootste vervuilers
China behoort tot een van de grootste vervuilers ter wereld. De grote steden in de volksrepubliek liggen permanent onder een dikke laag smog. Desondanks lapte Peking jarenlang milieuregels aan zijn laars.
Met de afspraken tussen China en de Europese Unie zou het vacuüm in de internationale klimaatafspraken dat mogelijk door Amerikaanse opzegging van het akkoord van Parijs zou ontstaan, op voorhand zijn opgevuld. Vanavond zou duidelijk worden wat de plannen van Trump zijn.
