Franciscus wordt in de Arabische pers „de paus van het Vaticaan” genoemd, om hem te onderscheiden van de koptische paus Tawadros II. De twee hadden op 28 april een ontmoeting, waarbij ze een verklaring ondertekenden die werd geprezen als een stap voorwaarts in de christelijke oecumene. Hun kerken wilden elkaars doop erkennen. Een bekeerling van de ene naar de andere kerk zou dan niet opnieuw gedoopt behoeven te worden.

In de Koptisch-Orthodoxe Kerk leidde dit vervolgens echter tot hevige verdeeldheid. Veel kopten vinden dat de verklaring in strijd is met hun orthodoxe geloof. De synode van de kerk zag zich genoodzaakt een persverklaring uit te geven waarin werd gesteld dat het door beide pausen ondertekende document een „gemeenschappelijke verklaring” was, en geen eindakkoord. Er was dus slechts sprake van een intentie.

Mina Kamel, docent christelijke apologie in Alexandrië, verklaarde zich een tegenstander van de wederzijdse dooperkenning. Volgens hem zou het erkennen van het rooms-katholieke doopsel de erkenning van het rooms-katholieke geloof impliceren. Veel Egyptische christenen hebben bovendien slechts de beschikking over delen van de verklaring en niet over het volledige document. Kamel lanceerde op sociale media daarom een hashtag waarin hij vraagt om het oorspronkelijke document.

De Egyptische moslimbroeders gebruikten de kwestie om de koptische paus in een kwaad daglicht te stellen. De verklaring over de doop was volgens hen een politieke zet van paus Tawadros II, „omdat president Sisi de paus van het Vaticaan nodig heeft. Tawadros, die Sisi altijd wil behagen, heeft er geen probleem mee om daarbij het geloof van zijn kerk opzij te schuiven.” Gesuggereerd werd dat de paus het document onder politieke druk had ondertekend.

De ontmoeting tussen paus Franciscus en de islamitische grootimam Ahmed al-Tayeb van de soennitische al-Azharuniversiteit in Caïro leidde in Egypte eveneens tot een debat. Islamitische intellectuelen volgen de toenadering tussen kopten en rooms-katholieken in Egypte met belangstelling. Sommigen vragen zich af waarom iets dergelijks niet mogelijk is tussen sjiieten en soennieten. In het licht van de huidige omstandigheden in het Midden-Oosten lijkt zo’n dialoog van levensbelang. Waarom zou die onmogelijk zijn, als de al-Azharuniversiteit wel op het hoogste niveau een dialoog kan voeren met het niet-islamitische Vaticaan? De hoge islamitische sjiitische raad in Libanon gaf onlangs overigens aan open te staan voor zo’n gesprek.

Ondertussen heeft IS meer aanslagen op Egyptische christenen aangekondigd en Egyptenaren geadviseerd uit de buurt van kerken en kloosters te blijven. Binnenkort verschijnen 48 IS-leden voor een militair tribunaal in Egypte. Ze worden verdacht van betrokkenheid bij aanvallen op de koptische minderheid in het land. De autoriteiten lijken hiermee het signaal te willen afgeven dat ze de bestrijding van geweld tegen christenen serieus nemen.