Vierkant staat de Oude Kerk op de splitsing van de Dorpsstraat en de Leidsewallen, het oudste gedeelte van Zoetermeer. De toren staat in de steigers, gaat schuil achter doek en gaas. Van Hoogevest Architecten is bezig de toren te restaureren. De burgerlijke gemeente Zoetermeer, de provincie Zuid-Holland en de Oude Kerkgemeente zorgen ieder voor een deel van de financiering. Over een paar weken moet het bovenste stuk van de toren gereed zijn. Daarna volgt de restauratie van de onderbouw.

Achter de kerk ligt een kleine begraafplaats, die al jaren niet meer in gebruik is en nu opnieuw zal worden ingericht. Sommige graven worden geruimd. Een toelichtende tekst vraagt of nabestaanden en belanghebbenden zich willen melden.

Binnen, in het „consistoriekeukentje”, zit Taco Duijf, voorzitter van de kerkrentmeesters. Met een breed gebaar zegt hij: „Wij, van de Oude Kerkgemeente, behoren tot de protestantse gemeente Zoetermeer. En wij zijn confessioneel.”

Iedere zondagochtend is er dienst, die door zo’n kleine 200 mensen wordt bezocht. Op zondagavonden is er eenmaal per maand een bijzondere dienst, een evensong of een cantatedienst.

De kerkruimte ligt er als een plaatje bij. Muren en gewelven zijn helderwit. Het liturgisch centrum, met kansel en kerkenraadsbanken, is geschilderd in een bruinrode mahoniehouten kleur, evenals de drie herenbanken tegenover de preekstoel.

De kansel is versierd in Lodewijk XVI-stijl. Drie reliëfs stellen voor de verspieders met de druiventros uit het dal Eskol, Mozes met de stenen tafelen en Mozes bij het brandende braambos. Achter de kansel hangen zes collectezakken aan lange stokken als een stilleven aan de muur.

De oude kerkbanken hebben een halve eeuw geleden al plaatsgemaakt voor losse, rieten stoelen. De Bijbel op de liturgietafel ligt open bij Psalm 24: „Des Heren is de aarde en haar volheid, de wereld en die daarop wonen.”

Vier pilaren dragen het kerkdak. Op psalmborden worden drie teksten genoemd uit Psalm 132, 8, 9 en 10, verzen die in de berijming van 1773 werden gezongen bij de eerste ingebruikneming van de kerk in het najaar van 1787.

Aan de zoldering hangen kronen uit de zeventiende eeuw. Twee grotere kronen zijn een eeuw jonger. De grootste ervan is een geschenk van de vrouwenvereniging Fébé na de restauratie in de jaren 1967 tot 1970.

In de koorruimte wordt het avondmaal gevierd, zegt Duijf. „Daar houden we doordeweeks ook Bijbelstudieavonden en vinden er muziekuitvoeringen plaats. Het oude, smeedijzeren koorhek is daarvoor verplaatst naar de achterwand van het koor. Nu is deze ruimte beter te gebruiken.”

Drie predikantenborden tonen alle namen van hen die in Zoe- termeer zijn voorgegaan, waaronder die van Jodocus van Lodenstein en Johannes Leyendecker. In de meer recente historie komen de namen voor van onder anderen de predikanten G. Boer, I. Kok, J. C. Schuurman en E. F. Vergunst.

Links van de kansel staat een drieklaviers koororgel van Jacob N. Breetvelt. Rechts van de kansel bevindt zich het grote orgel van N. A. Lohman en Zonen uit 1838.

De kerkruimte is een ontwerp van architect Jan Guidici, een Italiaan die woonde en werkte in Rotterdam. In een hoek staat een vitrinekast met oude voorwerpen, zoals doop- en trouwregisters, en twee zilveren avondmaalsbekers met het jaartal 1679.

Zoetermeerse kerktoren heeft nieuwe koepel

De toren van de Oude Kerk in Zoetermeer is de afgelopen maanden gerestaureerd. De achtkantige, houten bovenbouw met lantaarn bleek ernstig aangetast door houtzwam en bonte knaagkevers, in Engeland de ”death watch beetle” (dodenwachtkever) genoemd. Als scheepslieden vroeger het piepkleine beestje zagen, wisten ze dat hun houten schip verrot was. De torenrestauratie startte in januari van dit jaar. Inmiddels is er een nieuwe kroon aangebracht, waarop het oude kruis en de torenhaan zijn teruggeplaatst. Lood en dakleien zijn vervangen. In de onderbouw van de toren is vorst- en vochtschade in het metsel- en voegwerk hersteld.

De toren van de Oude Kerk dateert uit 1642, hoorde bij een vorige kerk en wordt beschouwd als het belangrijkste monument in Zoetermeer.