Opnieuw is de vraag: Wat is waarheid? Volgens The New York Times staat er in een memo van Comey dat Trump hem had verzocht het federale onderzoek naar Flynn te stoppen. „Ik hoop dat je dit kan laten gaan”, zou Trump tegen hem hebben gezegd. De onthulling kwam een dag nadat bekend was geworden dat Trump geheime informatie over de dreiging van IS met de Russen had gedeeld.

Zoals gebruikelijk ontkent de Amerikaanse president dat er iets aan de hand is. Hij verwijt de media een heksenjacht te houden. Het Witte Huis stelt in een eerste reactie dat Comey dit nooit is gevraagd. „Dit is geen waarheidsgetrouwe of nauwkeurige weergave van het gesprek tussen de president en de heer Comey”, staat in de verklaring. Maar Amerikanen weten inmiddels dat een ontkenning door Trump geen garantie is dat de feiten liggen zoals de president zegt.

Notities

Algemeen is bekend dat Comey van vrijwel elke bespreking nauwkeurig notities maakte. Insiders van de FBI zeggen dat Comey niet is ingegaan op de vraag van de president doch slechts „de algemene opmerking heeft gemaakt dat Flynn een aardige vent is.” In de memo weidt de oud-FBI-directeur uit over de details van dat gesprek. Het verslag is ingezien door twee mensen die dicht bij Comey stonden, die op hun beurt The New York Times inlichtten. De krant heeft de memo of een kopie daarvan zelf niet gezien.

Lees ook

Onderzoekscommissie wil memo zien van FBI

In Washington is met verbijstering gereageerd op deze nieuwe onthulling. De discussie laait op of Trump hiermee het strafrechtelijk onderzoek heeft gehinderd. Als dat inderdaad het geval zou zijn, kan dat reden zijn om een afzettingsprocedure te starten.

Een onderzoekscommissie van het Huis van Afgevaardigden gaat de kwestie onderzoeken. De voorzitter van de commissie, de Republikein Jason Chaffetz, heeft de FBI gevraagd alle documenten aan te leveren die te maken hebben met gesprekken tussen Trump en Comey. „Alle memoranda, notities, samenvattingen en opnames” moeten in handen komen van de commissie, waaronder de gewraakte memo, „als die bestaat”, stelt Chaffetz.

Andrew McCabe, de huidige FBI-directeur, heeft tot 24 mei om de documenten aan te leveren. Eerder zei senator Lindsey Graham al dat FBI-baas Comey opgeroepen moet worden als getuige voor de juridische commissie van de Senaat.

De nieuwste onthullingen doet de twijfel bij Republikeinen groeien of ze Trump wel moeten blijven steunen. Ook zij die tot voor kort geen kritiek op de president wilden uitoefenen lijken een omslag te maken. De Republikein Paul Ryan, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, vindt dat alle feiten boven tafel moeten komen. Mark Walker, voorzitter van een studiecommissie van conservatieve Republikeinen zegt „uiterst teleurgesteld” te zijn over de handelwijze van Trump.

Binnen de Republikeinse Partij klinkt ook duidelijker de roep om een speciaal aanklager die de Russische connectie gaat onderzoeken, iets wat de Democraten al langer bepleiten.

Dinsdagavond zou volgens Amerikaanse media een vooraanstaand Republikein stafmedewerkers van het Witte Huis hebben geadviseerd om snel een goed heenkomen te zoeken. „Als je niet op tijd weg bent, sleurt Trump je mee in zijn ondergang.”

Band met Israël

De onthullingen van The New York Times volgden op die van The Washington Post dat Trump geheime informatie zou hebben doorverteld aan de Russen tijdens het bezoek, vorige week, van minister Lavrov. In een eerste reactie ontkende het Witte Huis dit in alle toonaarden. De nationale veiligheidsadviseur, McMaster, verklaarde dat er niets was gezegd. Hij was er zelf bij geweest. Later op de dag schreef Trump in een tweet dat hij dit wel had gezegd. Hij zat er ook niet mee, want hij mocht immers zelf weten wat hij geheim hield.

Formeel is dat juist, maar de kwestie voedde wel het wantrouwen bij Amerikaanse politici. Wist Trump wel waar hij mee bezig was? Bovendien zette de kwestie de toch al slechte relatie tussen de president en zijn inlichtingendiensten verder op scherp.

Ook buiten Amerika groeit het wantrouwen verder. Is Trump wel betrouwbaar? Deze informatie was onder conditie van volstrekte geheimhouding gekregen van een partner. Dinsdagavond bleek dat het om Israël ging. Dat maakt de kwestie extra gecompliceerd, omdat Rusland bondgenoot is van Iran. Wanneer die de informatie doorspeelt naar Teheran, heeft Iran spionagegegevens van zijn aartsvijand op de presenteerblaadje gekregen. Met dank aan Trump.

De Amerikaanse president hoopt deze week Jeruzalem te bezoeken. Daar heeft hij wel iets uit te leggen. En intussen zal men in de VS zich afvragen wat het volgende schandaal is.