De vertrekkende soldaten waren de laatsten van een ruim 1400 man sterk Spaans contingent, dat onder de vorige, conservatieve regering naar Irak was gestuurd. Zij waren gelegerd in het zuiden van het Arabische land, onder meer in en rond de steden Najaf en Diwaniyah. Het grootste deel van de Spanjaarden vertrok al op 28 april uit Irak.

De nieuwe socialistische premier, Zapatero, die vlak na de bloedige bomaanslagen in Madrid op 11 maart verrassend de parlementsverkiezingen won, liet direct na zijn verkiezingszege weten dat hij de troepen terug wilde trekken. De Spaanse militairen zouden alleen blijven als de Verenigde Naties de politieke en militaire controle over Irak zouden overnemen van de VS.

Omdat volgens Zapatero niet te verwachten viel dat dit op korte termijn zou gebeuren, kondigde de premier op 18 april het vertrek van de Spanjaarden aan. Vorige week nog zei Zapatero in het parlement dat hij, gezien het oplaaiende geweld en het mishandelingsschandaal waarin de coalitietroepen verwikkeld zijn geraakt, in toenemende mate tevreden was over dit besluit.

Voor de Verenigde Staten betekende het vertrek van de Spaanse troepen een gevoelige klap, ook al omdat de Spanjaarden in hun kielzog een hoeveelheid Latijns-Amerikaanse militairen meesleepten die onder hun bevel stonden. Tot dusver heeft Washington geen enkel land bereid gevonden soldaten te leveren die de rol van de Spaanse militairen kunnen overnemen.

De Amerikanen namen zondag zelf het commando over de Spaanse basis in Diwaniyah op zich. Zij zijn in het zuiden van Irak al wekenlang in felle gevechten verwikkeld met de militie van de radicale sjiitische geestelijke Muqtada al-Sadr.

Al-Sadr heeft zijn aanhang vrijdag opgeroepen de strijd tegen de Amerikanen voort te zetten, ook wanneer hij gearresteerd of gedood wordt. Al-Sadr sprak zijn woorden tijdens het vrijdaggebed in een moskee in zijn thuisbasis Kufa nabij de heilige stad Najaf.

Amerikaanse militairen hebben vrijdag een vertrouweling van Al-Sadr gearresteerd, toen hij op de terugweg was van Kufa naar Najaf. Dat meldde een functionaris van Al-Sadr. Mohammed Tabtabai, eveneens een geestelijke, en zijn lijfwacht werden aangehouden.

In de Noord-Iraakse stad Kirkuk hebben de Amerikanen vrijdag tientallen aanhangers van Al-Sadr opgepakt, meldde een zegsman van de politie in de olierijke stad. Tijdens invallen in vijf kantoorgebouwen van de geestelijke zijn wapens in beslag genomen. De arrestanten zijn overgebracht naar de Amerikaanse militaire basis buiten Kirkuk.

Het lichaam van de Italiaan Fabrizio Quattrocchi, die 14 april in Irak werd vermoord, is overgedragen aan het Rode Kruis. De internationale hulporganisatie heeft dat vrijdag meegedeeld. Familieleden van drie andere in Irak ontvoerde Italianen putten hoop uit de overdracht van het lichaam van Quattrocchi. Ze hopen dat die een teken is dat de onderhandelingen over de vrijlating van de drie voorspoedig verlopen.

De onderhandelingen verlopen volgens het Rode Kruis via sjiitische religieuze leiders. Het is niet bekend wie de stoffelijke resten bij het Rode Kruis in Bagdad heeft afgegeven. Het is volgens de hulporganisatie niet mogelijk onmiddellijk met zekerheid vast te stellen dat het lichaam dat van Quattrocchi is. Dat moet nog worden bevestigd met behulp van DNA-onderzoek.