De prijzen (een door koningin Beatrix ontworpen appeltje en 15.000 euro) van het Oranje Fonds werden voor de tweede keer uitgereikt aan initiatieven op het terrein van maatschappelijk welzijn en sociale samenhang.

Het thema van dit jaar is ’Jongeren in de buurt’. „Het klinkt een beetje dubbelzinnig en zo is het ook bedoeld. ’Jongeren in de buurt’ staat voor veel mensen gelijk aan groepjes zich vervelende en op straat rondhangende jongeren, meestal jongens trouwens, aan lawaai van scooters en aan overlast. Vaak is er ook angst voor vandalisme en crimineel gedrag", aldus Màxima.

„’Jongeren in de buurt’ kan gelukkig ook anders gelezen worden en dan is het ineens een vraag aan de buurt geworden. Wat is er eigenlijk voor jongeren in deze buurt te doen? Het is geen geheim dat jongeren er vaak over klagen dat er voor hen in hun eigen buurt helemaal niets is – geen hangplek, maar ook geen clubhuis; geen disco, maar ook geen trapveldje om even te voetballen."

Jongeren zijn het liefst in de buurt met jongeren uit de buurt, constateerde Màxima. „De eigen buurt dus. Vaak kennen ze elkaar ook al van kinds af aan en zijn ze naar dezelfde scholen geweest. Tussen school en thuis zit naarmate de jongeren ouder worden, meer tijd, meer ruimte en meer vrijheid. Dat klinkt aantrekkelijk, maar dat is het alleen als er met die vrijheid ook iets positiefs gedaan kan worden. Leuke dingen, soms ook spannende dingen, maar wel altijd dingen die om een zekere mate van initiatief, organisatie en ervaring vragen. Meestal zal dat eerst voor de jongeren gedaan moeten worden. Als het goed gaat, zullen de activiteiten ook steeds meer door de jongeren zelf gedaan kunnen worden. De directe betrokkenheid en de eigen verantwoordelijkheid maken dan dat de jongeren de buurt vanzelf ook weer leuker vinden worden en minstens zo belangrijk, de buurt vindt de jongeren ook weer leuker."

Voor de Appeltjes van Oranje van 2004 hadden zich op 1 oktober 2003 bij het Oranje Fonds al meer dan zeventig projecten aangemeld die meenden aan de eisen te voldoen, maar er zijn maar drie Appeltjes te verdelen.

Sport staat centraal in de projecten in Roosendaal en vooral in Amsterdam. Màxima: „In de wereld van het welzijn is er traditioneel vooral veel aandacht voor de positieve sociale functie van sport, met name teamsport. Maar sport heeft ook een belangrijke psychologische functie, zeker als het gaat om wedstrijdsport, waar de individuele prestatie telt."

We vinden het heel vanzelfsprekend dat topsporters rolmodellen zijn, inspirerende voorbeelden voor jongeren in het algemeen, maar zeker voor jongeren die uit dezelfde sociale of etnische groep afkomstig zijn, zei Màxima. „Op het gebied van het onderwijs lijkt de kans op rolmodellen op het eerste gezicht wat minder groot, maar dat is toch niet zo. Juist in het individuele contact, zoals in de vorm van hulp bij het maken van huiswerk, kan een iets oudere uit de eigen groep – een Turk, een Marokkaan, een Antilliaan – een grote rol spelen als voorbeeld. Zijn of haar succes als scholier of student is voor de jongere het bewijs dat het kan, als je maar hard genoeg werkt en ook vol weet te houden."

LET OP E M B A R G O