Sinds 1973 daalde het aantal verkeersdoden, maar in 2015 was er een kentering.

In dat jaar vielen er 621 doden in het verkeer. In 2013 en 2014 waren er twee jaar achtereen 570 dodelijke slachtoffers te betreuren, het laagste aantal sinds 1950.

Het aantal ernstig gewonden stijgt al sinds 2006. Waren het er in dat jaar nog 14.562, twee jaar geleden vielen er 21.300 ernstig gewonden in het Nederlandse verkeer.

De maatschappelijke kosten van verkeersongelukken zijn volgens de 32 ondertekenaars van het verkeersmanifest „maar liefst 14 miljard euro per jaar, kijkend naar onder meer (blijvend) letsel, materiële schade en kosten door vertraging.”

Wat kan de overheid doen?

Zowel het aantal verkeersdoden als het aantal ernstig gewonden in het verkeer neemt de laatste tijd toe. Daarom vragen de 32 organisaties in het woensdagmorgen gepresenteerde Verkeersveiligheidsmanifest om een reeks maatregelen.

De 30 km/u-zones in woonwijken moeten veiliger worden ingericht. Nu zijn die vaak niet voorzien van drempels, klinkerbestrating of een wegversmalling. Het gevolg is dat automobilisten er te hard rijden. In 2015 kwamen zeker veertig mensen in 30 km/u-zones om het leven. Een weginrichting die in woonwijken 30 kilometer per uur afdwingt, kan leiden tot een daling van het aantal letselongevallen met 25 procent.

Maak meer zogeheten vergevingsgezinde wegen. Bijvoorbeeld 50-km-wegen moeten zo worden ingericht dat de nadelige gevolgen van een verkeersongeval zo veel mogelijk worden beperkt. Te denken valt aan een betere scheiding tussen onbeschermd en gemotoriseerd verkeer.

Maak bevoorradingsroutes veiliger. Veel plaatsen kennen routes waar meer dan gemiddeld vrachtwagens rijden. Die voorzien bijvoorbeeld winkelbedrijven van producten. Het duidelijk aangeven van deze routes en het veiliger maker ervan verdient prioriteit.

Maak gebruik van innovaties in de grond-, weg- en waterbouw. Zo kunnen reflecterende elementen, een andere wegverharding of ledverlichting de verkeersveiligheid verbeteren. Een subsidieregeling kan het gebruik van nieuwe, verkeersveilige materialen stimuleren.

Zorg voor tijdig onderhoud van het wegennet. In de crisisjaren zijn onderhoudsbudgetten gekort. De kwaliteit van de wegen komt daarmee onder druk te staan.

Maak meer werk van verkeershandhaving. De politie moet veel vaker overtreders van verkeersregels aanhouden.

Ging het in 2007 nog om 1,46 miljoen staandehoudingen, vorig jaar ging het er om nog maar 0,36 miljoen.

Wat kan de burger doen?

Zeker ook weggebruikers zullen hun verantwoordelijkheid moeten nemen, valt op te maken uit het woensdagmorgen gepresenteerde Verkeersveiligheidsmanifest.

Het blijft een hardnekkig probleem: met alcohol op achter het stuur kruipen, te hard rijden, door rood rijden. Doe dat niet, zo klinkt door in het manifest. Een relatief nieuw probleem is het gebruik van smartphones onder het rijden. Nodig is een „praktisch werkbare en handhaafbare norm.” Zo zou in de auto alleen „verkeergerelateerde, vraaggestuurde (niet-inbrekende) handsfree bediening” van communicatieapparatuur moeten worden toegestaan.

Kinderen in het basisonderwijs moeten voorlichting krijgen over de gevaren van bijvoorbeeld de dode hoek van vrachtwagens in het verkeer. Jong geleerd is oud gedaan.

Zeker ouders en opvoeders moeten in het verkeer het goede voorbeeld geven.

Zorgen over fietsers

Grote zorgen over de veiligheid van fietsers maken de 32 organisaties die vanmorgen in een Verkeersveiligheidsmanifest het nieuwe kabinet ertoe oproepen om meer veiligheidsmaatregelen te nemen.

Bijna de helft van de ernstige verkeersgewonden is fietser. Met name onder 12- tot 17-jarigen en bij 60-plussers is er sprake van een „groeiend verkeersveiligheidsprobleem.” Bij minimaal de helft van het aantal slachtoffers speelden gebreken in de infrastructuur een doorslaggevende rol.

De ondertekenaars van het manifest pleiten voor fietspaden „zonder onnodige paaltjes, obstakels, opstaande randen, kuilen en hoogteverschillen in de berm.”

Ook is het van belang dat fietsers zo veel mogelijk worden gescheiden van gemotoriseerd vervoer. Naar schatting is op 40 procent van de 50-km/u- wegen nog geen sprake van zo’n scheiding. In het manifest wordt gepleit voor voorlichtingscampagnes voor fietsers en brom- en snorfietsers. De campagnes kunnen zich bijvoorbeeld richten op het gevaar van afleiding en het belang van fietsverlichting.