Op het Binnenhof hebben ze het er ook over. Gelukkig is er 2 miljard te besteden, dus er is vast ruimte voor extra subsidie op alternatieve energiebronnen.

Het is echter niet helemaal zeker of dit allemaal wel klopt. Is het dan niet waar dat de aarde opwarmt? Ja, dat wel. Sinds pakweg 1800 bestaan er gegevens over de temperatuur op aarde. Een eenvoudige rekensom leert dat het in de afgelopen 200 jaar ongeveer een graad warmer is geworden. Dat is heel wat minder dan dat de IPCC (de organisatie van de VN voor klimaatverandering) voor de nabije toekomst voorspelt. Als we niets doen, is het over 50 jaar een tot twee graden warmer. Dat is vier tot acht keer zo snel als in de afgelopen eeuwen!

Hoe we dat weten? In de afgelopen jaren zijn daarvoor klimaatmodellen ontwikkeld. Vergelijk het met het voorspellen van het weer voor overmorgen, alleen dan veel ingewikkelder. Sinds de eerste alarmerende berichten over de opwarming van de aarde, is er heel wat gerekend met het klimaat. Voor de afgelopen pakweg twintig jaar kunnen we zodoende de echte temperatuur op aarde vergelijken met wat is voorspeld. En wat blijkt? De voorspelde snelle temperatuurstijging klopt niet. In de periode 2000 tot 2013 bleef de temperatuur nagenoeg constant. Voor de liefhebbers: ik verwijs naar een figuur op pagina 87 in het IPCC rapport uit 2013 van de zogenaamde “Working Group 1”.

Hoe kan zoiets? Doordat de modellen niet kloppen. Op de een of andere manier zijn de beperkingen van de klimaatmodellen nog niet echt doorgedrongen tot het grote publiek. Het lijkt een ongemakkelijke waarheid die we liever niet willen horen. Het maken van een model voor het klimaat is erg lastig. Als je het goed wilt doen moet je alle luchtstromen in de atmosfeer in een grote computer stoppen. Dat gaat gewoon niet, zelfs niet met de meest fantastische supercomputer. Dat modellen te eenvoudig zijn en dus niet helemaal kloppen met de werkelijkheid, is aan de orde van de dag in de wetenschap.

De waarheid is dat er niet één model bestaat dat de werkelijkheid precies beschrijft, maar soms kunnen ze toch nuttig zijn. Niet meer en niet minder.

Een van de zaken die wellicht niet klopt in de modellen is de temperatuurstijging door CO2. Verdubbeling van CO2 in de lucht zorgt volgens sommigen voor een stijging van drie graden. Nee, zeggen andere wetenschappers, het is maar een graad. Dat zou een reden kunnen zijn dat de temperatuur minder snel stijgt dan voorspeld.

Daarbij komt dat in de periode 2000 tot 2013, die bekendstaat als de hiatus, de toename van CO2-uitstoot gewoon is doorgegaan. Een ander lastig feit is dat de stijging van CO2 in het geologische verre verleden volgt op de stijging van de temperatuur op aarde. De omgekeerde wereld dus: eerst wordt het warm, daarna komt pas de broeikas. Kortom, over het verband tussen CO2 en temperatuur is het laatste woord nog niet gezegd.

De klimaatdiscussie wordt geplaagd door kortzichtigheid. De consistente stijging van de temperatuur sinds 1800 is niet het hele verhaal. De Noordpool smelt, maar het ijs op de Zuidpool neemt toe. De zeespiegel stijgt, pas sinds 1990 wat sneller dan voorheen, maar de hoeveelheid neerslag blijft constant. Zo kan ik nog even doorgaan.

Twijfelen aan klimaatverandering gaat in tegen de consensus in het Westen. Toch komen deze bedenkingen niet alleen van oliemaatschappijen of politici die grossieren in alternatieve feiten. Er zijn ook topwetenschappers, zoals de natuurkundehoogleraar William Happer uit Princeton, die ervan overtuigd zijn dat we in het Westen collectief de mist in gaan met onze extreme CO2-doelen. En met hem vele anderen.

Misschien hebben we in ons land over een niet al te lange tijd GroenLinks-minister Duyvendak van Milieu. Hij zal ongetwijfeld een flink deel van het begrotingsoverschot steken in milieumaatregelen. Voor het zover is, hoop ik dat de onderhandelaars in Den Haag hun huiswerk nog even heel goed doen. Ik ben een warm voorstander van rentmeesterpolitiek. Als dat geld kost, of als je daardoor het etiket links krijgt, dan zij dat maar zo. De aarde is geen gebruiksvoorwerp. Maar collectieve verblinding brengt ons niet verder.

Aart Nederveen werkt als klinisch fysicus bij de afdeling radiologie van het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam. Reageren? rubriekforum@refdag.nl